సాక్షి, న్యూఢిల్లీ: వాస్తవాధీన రేఖ(ఎల్ఏసీ) వద్ద చెలరేగిన అలజడి, భారతీయ యూజర్ల ప్రైవసీ, భద్రతను దృష్టిలో పెట్టుకుని భారత్, చైనాకు చెందిన 59 యాప్స్పై నిషేధం విధించింది. ఈ యాప్స్ను తయారుచేసిన డెవలపర్స్కు అందరికీ చైనా ప్రభుత్వంతో సంబంధాలున్నాయి. కానీ, ఇక్కడితో చైనా ముప్పు తొలగిపోలేదు. అనుమానిత లిస్టులో లేని వాటి నుంచి భద్రతాపరమైన ముప్పు వాటిల్లే అవకాశాలు ఉన్నాయి. అలాంటి వాటిలో ‘బ్లోట్వేర్’ప్రథమ స్థానంలో నిలుస్తుంది.(వెనుదిరిగేందుకు ఇంకొంతకాలం)
బ్లోట్వేర్
కొన్ని మొబైల్ ఫోన్లలో ముందుగానే ఇన్స్టాల్ చేసి ఇచ్చే యాప్స్ సిస్టంను బ్లోట్వేర్ అంటారు. వీటిని తీసేయడం కానీ, అన్ఇన్స్టాల్ కానీ, డిజేబుల్ కానీ చేయలేం. ఒకవేళ అలాంటి ప్రయత్నం చేస్తే భద్రతకు ముప్పు వాటిల్లే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ యాప్స్ను రెవెన్యూ కోసం మొబైల్ తయారుచేసే సంస్థలు ఇన్స్టాల్ చేస్తాయి.
కొన్ని కంపెనీలు తక్కువ ధరకే ఫోన్లు అమ్ముతూ, థర్డ్ పార్టీ యాప్స్ను వాటిలో ఇన్స్టాల్ చేయడం ద్వారా ఆదాయాన్ని సమకూర్చుకుంటాయి. చాలా చైనా కంపెనీలు మొబైల్స్ ఇలానే చేస్తున్నాయి.
షావోమి ఇందుకు ఓ చక్కని ఉదాహరణ. 2018లో ఈ కంపెనీ తన ఆదాయంలో 9.1 శాతాన్ని మొబైల్స్లో ప్రీ ఇన్స్టాల్ చేసిన యాప్స్, సర్వీసుల ద్వారా రాబట్టింది. శాంసంగ్ తదితర కంపెనీలు కూడా ఇలాంటి బిజినెస్ మోడల్ను అనుసరించాయి. అయితే, తక్కువ ధర కలిగిన మొబైల్స్లో మాత్రమే ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్ను ఉంచుతున్నాయి.
కొంపముంచుతున్న తక్కువ ధర!
అతి తక్కువ ధరకే ఫోన్లు వస్తున్నాయని కొనేస్తున్న వినియోగదారులు మరో రూపంలో మూల్యం చెల్లించుకుంటున్నారు. ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్ ఫోన్లోని స్పేస్ను, బ్యాటరీని తినేయడం ఒక ఎత్తైతే, సెక్యూరిటీ పరంగా ఈ యాప్స్ చాలా డేంజర్. ఇవి నిరంతరం యూజర్ డేటాను ఊహించని రీతిలో కలెక్ట్ చేస్తున్నాయి. ఫలితంగా వినియోగదారుడి సమాచారాన్ని మిస్ యూజ్ చేసేందుకు ఆస్కారం ఏర్పడుతోంది.(వాణజ్య శాఖతో పీఎంఓ సంప్రదింపులు)
ఈ సమస్యపై పాలసీల్లోగానీ, అకడమిక్ సర్కిల్స్లో గానీ పెద్దగా పట్టింపులేకపోవడం ఆశ్చర్యం. ఐఎమ్డీఈఏ నెట్వర్క్స్ ఇనిస్టిట్యూట్లో‘ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ ఆండ్రాయిడ్ సాఫ్ట్వేర్’పై పబ్లిష్ అయిన ఓ రీసెర్చ్ పేపర్ ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ సాఫ్ట్వేర్లతో వచ్చే పెద్ద చిక్కులను వెలుగులోకి తెచ్చింది.
ఏ డేటాను సేకరిస్తున్నాయి?
ప్రీఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్కు మరే ఇతర యాప్స్కు లేని ఫీచర్స్ను యాక్సెస్ చేసే అనుమతి ఉంటుంది. దీనివల్ల యాప్స్ను ఇన్స్టాల్ చేసి ఇచ్చిన వారు ఎప్పుడైనా వీటి ద్వారా యూజర్లకు చెందిన సున్నితమైన సమాచారాన్ని చూడగలిగే అవకాశం ఉంటుందని రీసెర్చ్ పేపర్ వెల్లడించింది. వీటిలో లొకేషన్, మిగతా యాప్స్ సమాచారం, పర్సనల్ విషయాలు తదితరాలు ఉంటాయని తెలిపింది. కొన్ని ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్ను రూట్నిక్ అనే థర్డ్ పార్టీ లైబ్రరీతో జతపరిచి ఉంచుతున్నారని, ఫలితంగా యూజర్ల సమాచారం తస్కరణకు గురవుతుందని చెప్పింది.
ప్రీ–ఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్ను ఆపేదెలా?
సరైన డేటా ప్రొటెక్షన్ చట్టం లేకపోవడం వల్లే యాప్స్ను రెగ్యులేట్ చేయలేకపోతున్నామని రీసెర్చ్ పేపర్ తెలిపింది. మొబైల్ తయారీ కంపెనీలు రకరకాల చిన్న సంస్థలతో కూడి పని చేస్తుండటం వల్ల ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్ను ఎవరు తయారు చేస్తున్నారన్న విషయాన్ని కనిపెట్టడం కష్టతరం అవుతోందని చెప్పింది.
దక్షిణ కొరియా ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్ను నిషేధించినట్లు వివరించింది. ఈ మేరకు తయారీదారులకు ఆంక్షలు పెట్టిందని వెల్లడించింది. దీని వల్ల ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్ను డిలీట్ చేసుకునే వెసులుబాటు వినియోగదారుడికి కలుగుతుంది. వైఫై కనెక్టవిటీ, ఎన్ఎఫ్సీ, కస్టమర్ సర్వీసు యాప్, ప్లే స్టోర్లను మాత్రమే డిలీట్ ఆప్షన్ లేకుండా రిలీజ్ చేసేందుకు అంగీకారం తెలిపింది. చైనా కూడా దక్షిణ కొరియా బాటలోనే నడుస్తోంది. అమెరికా, యూరప్లలో మాత్రం ఇలాంటి రూల్స్ ఏవీ లేవు. కానీ వాటికి బలమైన డేటా ప్రొటెక్షన్ చట్టాలు ఉన్నాయి.
ఇండియా ఏం చేయాలి?
ఇండియాలో ప్రస్తుతం ఎలాంటి డేటా ప్రొటెక్షన్ చట్టాలు లేవు. ఫలితంగా ప్రీ ఇన్స్టాల్డ్ యాప్స్ వల్ల భారతీయులకు పెనుప్రమాదం పొంచి ఉంది. దక్షిణ కొరియాను పోలిన చర్యలు మన దేశంలోనూ అమల్లోకి తేవాలి. మొబైల్ యాప్స్ పనితీరుపై అవగాహన తక్కువగా ఉన్న సగటు భారతీయుడికి డిలీట్ ఆప్షన్ సరిపోదు. అందుకే యూజర్ల నుంచి ఎలాంటి సమాచారాన్ని సేకరిస్తున్నారు, దాన్ని ఎవరెవరితో పంచుకుంటున్నారన్న దానిపై మొబైల్ తయారీదారుల నుంచి సమాచారం రాబట్టాలి. దీని వల్ల ఏయే యాప్స్ను వాడాలన్న దానిపై వినియోగదారులకు అవగాహన కలుగుతుంది.
