సాక్షి నిఘా
* చల్లదనంలో ఉంచాల్సిన పోలియో వ్యాక్సిన్ కిట్లు గ్రామాల్లోనే..
* ఆ వ్యాక్సిన్ వేస్తే ..వికటించే ప్రమాదమంటున్న ఆరోగ్య సిబ్బంది
* రవాణా ఖర్చులు మింగుతున్న వైనం
* కొరవడిన అధికారుల పర్యవేక్షణ
తిప్పర్తి: పోలియో రహిత సమాజ స్థాపన కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వం సంవత్సరానికి రెండు పర్యాయాలు పల్స్‌పోలియో చుక్కలు వేసే విధంగా వ్యాక్సిన్లను పంపిణీ చేస్తోంది. వైద్య, ఆరోగ్య సిబ్బంది, అధికారులు నిర్లక్ష్యంతో చిన్నారులకు ప్రాణాలకే ముప్పు ఏర్పడుతోంది.
ఎప్పుడు చల్లదనంలో ఉండాల్సిన వ్యాక్సిన్లను (కిట్) ఆయా గ్రామాల్లోని అంగన్‌వాడీ, ఆశ వర్కర్ల వద్దనే ఉంచుతున్నారు. 3 రోజుల పాటు నిర్వహించే ఈ పల్స్ పోలియో చుక్కల పంపిణీ కార్యక్రమం సందర్భంగా ప్రతి రోజు పీహెచ్‌సీ నుంచి కిట్లను తీసుకొని వాహనాల ద్వారా ఆయా గ్రామాలకు పంపిణీ చేయాలి. మొదటి రోజునే ఆ కిట్లను ఇచ్చేసి 3వ రోజు తిరిగి వాటిని తెస్తున్నారు. దీంతో ‘‘వ్యాక్సిన్’’ వికటించే అవకాశం ఉంటుందని కొంతమంది ఆరోగ్య సిబ్బంది అంటున్నారు. కిట్లను సరఫరా చేసేందుకు ప్రభుత్వం నుంచి వచ్చే డబ్బులను మింగేందుకే ఇలా వ్యవహరిస్తున్నారనే ఆరోపణలు వినిపిస్తున్నాయి.
వ్యాక్సిన్ కూలింగ్ ఇలా...
పోలియో చుక్కల వ్యాక్సిన్‌ను ఎప్పుడు చల్లని ప్రదేశంలో భద్రపరచాలి. వ్యాక్సిన్ ఫ్రీజ్‌లో ఉంచి బయటకు తీసుకెళ్లెటప్పుడు కిట్ (డబ్బ)లో నాలుగు ఐస్‌ప్యాడ్‌ల నడుమ వ్యాక్సిన్ ఉంచి మరో ఐస్‌గడ్డల ప్యాకెట్‌లను రెండింటిని వేస్తారు. ఇలా ఐస్ ప్యాడ్స్‌లు ఢీ ఫ్రీజ్‌లో -2, -8 సెంటి డిగ్రీల చల్లదనంలో కూల్ అయిన తర్వాత కిట్‌లో ఉంచుతారు. దీంతో 8 గంటల వరకు ఈ చల్లదనం ఉంటుంది. పోలియో చుక్కలు వేసిన అనంతరం కిట్స్‌ను, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రానికి తీసుకెళ్లి ఢీ ఫ్రీజ్‌లో ఐస్ ప్యాడ్‌లను, వ్యాక్సిన్లను కూలింగ్ పెట్టి మరునాడు ఆయా గ్రామాలకు సరఫరా చేయాలి. ఇలా 3 రోజుల పాటు ఈ పోలియో చుక్కల వ్యాక్సిన్లను ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో కూలింగ్ పెట్టాలి.
చల్లదనం లేకుంటే..
పోలియో వ్యాక్సిన్ తయారీ నుంచి పంపిణీ చేసేంత వరకు చల్లదనంలోనే ఉంటుంది. అయితే సరైన చల్లదనం లేనప్పుడు స్టేజీల వారీగా వి.వి.ఎం. శాతం పడిపోతుంది. అందులో 1వ, 2వ స్టేజీల వరకు పోలియో చుక్కలను చిన్నారులకు వేసుకోవచ్చు. తర్వాత స్టేజీలో ఆ చుక్కలు వేసిన పనిచేయకపోవడం, వికటించే అవకాశం ఉంటుంది.
రవాణా ఖర్చులు నొక్కేసేందుకే ?
పోలియో చుక్కల కార్యక్రమం 3 రోజులు మండల కేంద్రంలోని పీహెచ్‌సీ నుంచి కిట్లను ఆయా గ్రామాలకు సరఫరా చేసేందుకు ప్రభుత్వం నుంచి పెద్ద మొత్తంలోనే నిధులు వస్తాయని వాటిని కాజేసేందుకే ఇలా ఒక్క రోజు మాత్రమే కిట్స్ సరఫరా చేసి ఆయా గ్రామాలలోని అంగన్‌వాడీ, ఆరోగ్య సిబ్బందికి కిట్స్ ఇస్తున్నారు. దీంతో మొదటి రోజు - 2, -8 డిగ్రీల చల్లదనంతో ఇచ్చిన ఐస్‌ప్యాడ్లు కరిగి నీరుగా మారి కూలింగ్ శాతం తక్కువ అవుతుంది.
ఇలా కిట్లను తమవద్దనే ఉంచుకునేందుకు కొంత మంది అంగన్‌వాడీ వర్కర్లు సంసిద్ధత వ్యక్త చేస్తున్నా పట్టించుకోకుండా వైద్యాధికారులు, సిబ్బంది అలాగే వదిలేసి వెళుతున్నారు. దీంతో ‘‘వ్యాక్సిన్’లో వి.వి.ఎం. (వ్యాక్సిన్, వైల్, మానిటర్) శాతం తక్కువై ఆ చుక్కలు వేసినా ఉపయోగం ఉండకపోవడంతో పాటు వికటించే అవకాశం ఉంటుంది.
ఓ ఉద్యోగి కనుసన్నల్లోనే..
మండల కేంద్రంలో పనిచేసే ఓ సూపర్‌వైజర్ ఈ తతంగం అంతా నడిపిస్తున్నట్లు ఆరోపణలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. మండలంలో మొత్తం 50 పోలియో చుక్కల బూత్‌లు ఉండగా వాటిని 5 రూట్లుగా విభజించి సూపర్‌వైజర్లు ప్రతి రోజు ఆయా బూత్‌లకు వ్యాక్సిన్ కిట్లను తీసుకువెళ్లాలి. కానీ రవాణా ఖర్చులను నొక్కేసేందుకు ఓ సూపర్‌వైజర్ ఒక్క రోజు కిట్లను ఇచ్చేసి చివరి రోజు తెచ్చుకునేలా రెండు ఆటోలను మాట్లాడినట్లు తెలిసింది. అయితే పర్యవేక్షించాల్సిన వైద్యాధికారులు పట్టించుకోకపోవడంపై పలు అనుమానాలకు తావిస్తోంది. ఇలా జిల్లా మొత్తంలో కూడా సిబ్బంది నిర్లక్ష్యం వహిస్తున్నట్లు కొంతమంది అంగన్‌వాడీలు, ఆరోగ్య సిబ్బంది అంటున్నారు.
