లాలయేత్‌ పంచ వర్షాణి దశవర్షాణి తాడయేత్‌ ‘ప్రాప్తేషు షోడశే వర్షే పుత్రం మిత్రవదాచరేత్‌’ పిల్లలను ఐదు సంవత్సరాల పాటు లాలించాలి. పది సంవత్సరాల పాటు దండించాలి. పదహారో సంవత్సరం వచ్చిన దగ్గర నుంచి పిల్లలను స్నేహితుల్లాగ చూడాలి అంటాడు చాణుక్యుడు. మనం కన్న బిడ్డలే కదా, వారి మీద మనకు సర్వాధికారాలు ఉన్నాయి కదా, వారిని ఏమన్నా చెల్లిపోతుంది అనుకోవటం తప్పు అంటున్నారు సైకాలజిస్టులు. పిల్లల్ని చిన్నతనంలో అనవసరంగా తిడుతూ, కఠినంగా మాట్లాడుతూ వారిని అవమానించినట్లుగా మాట్లాడుతుంటే వారిలో బుద్ధి వికాసం తగ్గిపోతుందని స్టాన్‌ఫర్డ్‌ యూనివర్సిటీ జరిపిన సర్వేలో తెలిసింది. పిల్లల్ని ప్రేమగా మందలించాలే కానీ, కఠిన శిక్షలు విధిస్తూ, మనసు గాయపడేలాంటి ములుకుల్లాంటి మాటలతో బాధించటం వల్ల వారు మానసికంగా ఎదగలేకపోతారు. పిల్లలు తల్లిదండ్రుల నుంచి అనురాగం, అభిమానం ఆశిస్తారు. అందుకు బదులుగా తిట్లు శాపనార్థాలు వస్తుంటే, ఆ పసి మనసు తట్టుకోలేకపోతుంది. పసి హృదయాలను గాజు బొమ్మల్లా పదిలంగా కాపాడుకోవాలంటారు మనస్తత్వ శాస్త్రవేత్తలు. అందుకే వారు ఏది చెప్పినా జాగ్రత్తగా వింటూ, వారి ఆలోచనలను స్వాగతిస్తూ, వారు సక్రమమార్గంలో ఎదిగేలా తల్లిదండ్రులు సహకరించాలి. పదే పదే కోపం తెచ్చుకోవటం, కొట్టడం, భయపెట్టడం, వేధించటం... వంటి అస్త్రాలను పిల్లల మీదకు సంధిస్తుంటే, వారి మెదడు ఎదుగుదల తగ్గిపోతుంది. ముఖ్యంగా కౌమార దశలో అంటే టీనేజ్‌లో ఉన్న వారి మీద ఈ ప్రభావం ఎక్కువగా ఉంటుందని ‘డెవలప్‌మెంట్‌ అండ్‌ సైకాలజీ’ వారు ప్రచురించారు. డా. సబ్రీనా సఫ్రెన్‌.. స్టాన్‌ఫర్డ్‌ విశ్వవిద్యాలయంలో నిర్వహించిన సదస్సులో ఈ విషయాలను వెల్లడించారు. పిల్లల పట్ల కటువుగా ఉండటం తప్పేమీ కాదనుకుంటారు పెద్దలు. సమాజం కూడా ఇదే విషయాన్ని అంగీకరిస్తుంది. ఏదో ఒక దేశంలో కాదు, ప్రపంచవ్యాప్తంగా చాలామంది తల్లిదండ్రులు ఇదే ఆలోచనతో ఉంటారని ఈ పరిశోధన చెబుతోంది. ‘మాట్లాడే మాటలు పిల్లల ఎదుగుదలలో మార్పులు తీసుకువస్తాయి. తల్లిదండ్రులు కానీ, సమాజం కానీ అర్థం చేసుకోవలసిన విషయం ఏమిటంటే... మాటిమాటికీ పిల్లల్ని దండించటం వల్ల పిల్లల మానసిక ఎదుగుదలకు అవరోధం ఏర్పడుతుందని’ అంటారు సఫ్రెన్‌. పిల్లల్ని లైంగికంగా, శారీరకంగా, మానసికంగా బాధకు గురి చేస్తుంటే, వారిలో ఏదో తెలియని ఆరాటం, విచారం పెరుగుతాయి. వారు ఎదుగుతున్న కొద్దీ ఈ విచారం ఒత్తిడిగా మారుతుంది. అందుకే పిల్లల్ని బాల్యం నుంచి మంచి మాటలు, మంచి కథలు చెబుతూ పెంచాలి. ఎటువంటి సమయంలోనైనా తల్లిదండ్రుల అండదండలు ఉంటాయనే భరోసా కల్పించాలి. కొట్టడం, తిట్టడం, నిందించం, అసభ్య పదాలు ఉపయోగించటం వల్ల... పిల్లలలో తెలివితేటలు తగ్గిపోతాయని ఈ సర్వే చెబుతోంది.


 బోస్టన్‌: వస్తువులు, ఉత్పత్తులను కొనుగోలు చేసేందుకు ఆన్‌లైన్‌లోని రివ్యూలపై ఆధారపడుతున్నారా? అయితే, మీకు నష్టం వాటిల్లే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయట. ఈ విషయాన్ని స్టాన్‌ఫోర్డ్‌ యూనివర్సిటీ పరిశోధకులు తేల్చారు. ఎలాంటి ఉత్పత్తి లేదా వస్తువుకైనా యావరేజ్‌ స్కోరింగ్‌తో పాటు రివ్యూలను భారీగా ఇవ్వటం వెబ్‌సైట్లు, యాప్‌లలో సర్వసాధారణంగా జరిగేదే. ఆన్‌లైన్‌లో రివ్యూలను చూసి వస్తువులను కొనుగోలు చేసే అలవాటున్న 132 మందిని సర్వే చేయగా ఈ విషయాలు వెల్లడయ్యాయని స్టాన్‌ఫోర్డ్‌ వర్సిటి పరిశోధకుడు డెరెక్‌ పావెల్‌ వెల్లడించారు.
  
 ఉదాహరణకు అమెజాన్‌.కామ్‌ వెబ్‌సైట్‌లో లభ్యమయ్యే ఉత్పత్తులకు సంబంధించి చూస్తే.. ఇందులోని రివ్యూలకు, వాటికిచ్చే సరాసరి రేటింగ్‌లకు ఎలాంటి సంబంధం లేదని పరిశోధకులు విశ్లేషించారు. ఎవరైనా ఒక వస్తువును కొనుగోలు చేయాలనుకున్నప్పుడు.. ఎక్కువమంది ఏ బ్రాండ్‌కు చెందిన లేదా ఎలాంటి వస్తువును కొనుగోలు చేశారనేది తెలుసుకునేందుకు కొందరు పెట్టిన రివ్యూలపై ఆధారపడుతున్నారు.
  
 అయితే, ఇలాంటి సందర్భాల్లో సదరు కొనుగోలు దారులు నష్టపోతున్నారు. ఎక్కువ సంఖ్యలో ఉండే తప్పుడు రివ్యూలను నమ్మి నాసిరకం వస్తువులను వీరు కొనుగోలు చేస్తున్నట్లు రుజువైంది. తక్కువ రేటింగ్‌ ఉన్నప్పటికీ ఎక్కువ రివ్యూలు ఉన్న ప్రొడక్టులను కొనుగోలు చేయటం తెలివైన పని కాదని పరిశోధనకులు చెబుతున్నారు.