ప్రత్యేక ప్రశంస పొందిన కథ
 మంగలి రాముడికి పిచ్చి పట్టింది. పెళ్లామే అతన్ని నడివీధిలో చావ బాదింది.
  
 ఆస్పత్రిలో లైట్ నీరసంగా వెలుగుతూ ఉంది. సెలైన్ కన్నీటి బొట్టులా జారుతూ ఉంది. గాయపడిన పక్షిలా ఎవరో మూలుగుతున్నారు.
  ‘‘సార్, మా నాయన...’’ అడిగాడు సురేష్.
  ‘‘నథింగ్ టు వర్రీ. ఏదో షాక్‌లో ఉన్నాడు. వన్ వీక్‌లో రికవరీ అవుతాడు’’ చెప్పాడు డాక్టర్.
  కొంచెం దూరంలో పార్వతమ్మ ఏడుస్తూ ఉంది. మొగుణ్ని ఎడాపెడా కొట్టడం గుర్తొచ్చినప్పుడల్లా ఆమె పిచ్చిపిచ్చిగా ఏదో గొణుగుతోంది. మూడు రోజులైంది ఆమె కడుపు నిండా తిని.
  మంచంపైన రాముడు కొద్దిగా కదిలాడు.
 
 తెల్లటి జుత్తు, మాసిపోయిన గడ్డం, ముసలితనం ముడుతలు ముడుతలుగా ఇపుడిపుడే మొహాన్ని తాకుతోంది. తండ్రి మంచం పక్కన నిలబడ్డాడు సురేష్. తానీ రోజు బెంగళూరులో ఏసీ గదిలో ఉద్యోగం చేస్తున్నాడంటే ఈ పేదతండ్రి ఎండా, వాన, చలికి తడవడం వల్లే. ఆగకుండా కదిలిన ఆ చేతులే తనకీ జీవితాన్నిచ్చాయి.
  
 రాముడి పెదవులు వణుకుతూ కదులుతున్నాయి. ఏదో చెప్పడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాడు. నర్స్ పరిగెత్తుకుంటూ వచ్చింది. కళ్లు తుడుచుకుంటూ పార్వతమ్మ గబాలున వెళ్లింది.
  ‘‘నాయనా, నాయనా’’ అంటున్నాడు సురేష్. రాముడి కనురెప్పలు తడుస్తున్నాయి. ఏదో విషాద దృశ్యం ఆ కళ్లవెనుక కదులుతూ ఉంది. ‘‘మా నాయన్ని... చంపేసినారు’’ అని గొణిగాడు.
  పార్వతమ్మ కుప్పకూలిపోయింది.
    
 వారం రోజుల తరువాత...
 రాముడు శుభ్రంగా తలదువ్వుకున్నాడు. పెట్టెని తీసి చూశాడు. కత్తెర్లు, కత్తి, బ్లేడు, పటిక, బ్రష్, సబ్బు, అద్దం, దువ్వెన్లు అన్నీ సర్దుకుని చూసుకున్నాడు. తెల్లటి పంచె, చారల చొక్కా తొడుక్కుని బయలుదేరాడు.
  ‘‘నీకేమైనా బుద్ధుందా? ఆస్పత్రి నుంచి వచ్చి రెండు దినాలు కాలేదు. నువ్వు పనికి పోయి మమ్మల్ని సాకాల్సిన పనేమీ లేదు కానీ ఇంట్లోనే ఉండు’’ అని అరిచింది పార్వతమ్మ.
  రాముడు ఏం పట్టించుకోకుండా చెప్పులేసుకున్నాడు. భుజానికి సంచీ తగిలించుకున్నాడు.
 
 నిదానంగా నడుచుకుంటూ సెంటర్‌కి వెళ్లాడు. పది గంటలకే పెనంలాగా రోడ్లు వేడెక్కాయి. మామూలుగా అయితే ఉదయం ఆరు గంటలకే రాముడి పని మొదలవుతుంది.
  సోడాల రహీం పరిగెత్తుకుంటూ వచ్చాడు. ముగ్గురు పిల్లల్ని అతను సోడాలపైన సాకుతున్నాడు.
  ‘‘ఏందిరా అప్పుడే రాకపోతేనేం, ఇంకా కొన్నాళ్లు రెస్ట్ తీసుకోకూడదా?’’ అన్నాడు. భుజానికున్న సంచీలో నుంచి ఒక గుడ్డ తీసి ఫుట్‌పాత్ మీద పరిచాడు రాముడు.
  
 చెనిక్కాయలు అమ్ముకునే యశోదమ్మ మెల్లిగా రోడ్డు దాటుకుంటూ వచ్చింది. ఆమె ఒక్కగానొక్క కొడుకు పని కోసం గల్ఫ్ దేశాలకు వెళ్లాడు. తిరిగి రాలేదు. ఏమైనాడో తెలియదు. కొడుకు ఫొటో పట్టుకుని ప్రతి సోమవారం ఎమ్మార్వో ఆఫీస్‌కి వెళ్లి అర్జీ ఇస్తుంది. కొడుకు వయసువాళ్లు ఎవరు కనిపించినా ఆ మసక కళ్లలో వెలుగు కనిపిస్తుంది.
  
 ‘‘ఎట్లుండావురా రామా’’ అని ముసల్ది రాముడి చేతుల్ని తడిమింది. అతనేం మాట్లాడలేదు.
  ‘‘మన మూగోడు పది రోజులుగా గడ్డం పెంచుకుని తిరుగుతున్నాడు రామా. నీ చెయ్యి పడాల్సిందే’’ అని నవ్వాడు రహీం. చిరిగిపోయిన చొక్కాని ప్యాంట్‌లో ఇన్‌షర్ట్ చేసుకున్న మూగోడు ‘హిహిహి’ అని నవ్వాడు. ఫుట్‌పాత్ మీద అనాథగా తండ్రి వదిలి వెళుతున్నప్పుడు కూడా వాడు అలాగే నవ్వాడు. అక్కడున్న వాళ్లంతా వాణ్ని సాకారు. ఏం పని చెప్పినా చేస్తాడు.
 
 అన్నం పెడితే చాలు. దూరంగా కూలీల అరుపులు వినిపిస్తున్నాయి. రోడ్డు పని జరుగుతూ ఉంది. నిర్లిప్తంగా ఆకాశం వైపు చూశాడు రాముడు. ఎండ చుర్రుమని తగులుతూ ఉంది. వెచ్చటి నీటి బుగ్గలా కన్నీళ్లు ఎగదన్నాయి.
  ‘‘రాముడూ’’ అంటూ చెయ్యి పట్టుకున్నాడు రహీం. ‘‘మా నాయన్ని చంపేసినారు రా’’ వెక్కి వెక్కి ఏడుస్తున్నాడు. రాముడి చెంప పగిలిపోయింది. ‘‘పిచ్చినా కొడకా, మీ నాయన చచ్చిపోయి ఇరవై ఏండ్లయ్యింది. నువ్వూ నేనూ పీనుగని తీసుకెళ్లి మట్టి చేసినాం, గుర్తుందా?’’ అన్నాడు రహీం కోపంగా.
  లోకమంతా కన్నీళ్లతో అల్లుకుపోతూ ఉండగా రాముడికి తండ్రి రూపం గుర్తుకొచ్చింది.
  
 తెల్లటి పంచె, చారల చొక్కా, నుదుటి బొట్టు, ప్రేమని పంచే కళ్లు. ఆరడుగుల శివయ్య, చిటికెన వేలు పట్టుకుని నడుస్తున్న ఐదేళ్ల రాముడు. తెల్లవారే వెలుగులో రోజూ కనిపించే దృశ్యమిది. ఒక చేతిలో పెట్టె, ఇంకో చేతిలో కొడుకు. రెండూ ప్రాణమే శివయ్యకి.
  తల్లి ఎలా ఉంటుందో రాముడికి తెలియదు. మళ్లీ పెళ్లి చేసుకోలేదు శివయ్య. ఉదయాన్నే కొడుకుని నిద్రలేపి, స్నానం చేయించి, తాను చేసి పూజ ముగిస్తాడు. సంగటి చేసి కొడుక్కి తినిపించి, తానో ముద్ద తిని, మిగిలింది క్యారియర్‌లో వేసుకుని బయలుదేరుతాడు.
  
 సెంటర్‌లోకి రాగానే మర్రిచెట్టుకి దండం పెట్టుకుంటాడు. ఒక బెల్లం ముక్కని చీమల పుట్ట దగ్గర పెడతాడు. గుప్పెడు జొన్నల్ని పక్షులకి చల్లి, కొబ్బరిచిప్పలో నీళ్లు పెడతాడు. పాతగుడ్డ చెట్టు కింద పరిచి పనిలోకి దిగుతాడు.
  రాముడి కళ్లకి చెట్టు ఒక అద్భుతం. దాని చుట్టూ తిరిగి ఆడుకుంటాడు. తండ్రి చెప్పే కథల్లోని రాజకుమారుడు తానే. చెట్టులో దాక్కున్న రాక్షసుణ్ని చంపేస్తాడు. దాని బోదె మహావిష్ణువు గదలా కనిపించేది. ఆ కొమ్మలన్నీ దేవుడి చేతుల్లా ఊహించుకునేవాడు.
  
 చెట్టు ఒక లోకంలా కనిపించేది. చీమలు, చిన్న చిన్న పురుగులు హడావుడిగా తిరుగుతూ ఉండేవి. ఏవేవో పక్షులు ముచ్చట్లాడుతూ ఎగురుతూ ఉండేవి. చెట్టు కింద శివయ్యతో పాటు సోడాల బండి ఇబ్రహీం, పాత ఇనుప సామాన్లకు పాకం పప్పు అమ్మే వెంకటేశ్ వుండేవాళ్లు. ఎండని భరించలేని అనేక మంది వచ్చి కూర్చునేవాళ్లు. శివయ్య దగ్గరికి వచ్చేవాళ్లంతా నిరుపేదలు. అతనెప్పుడూ మనిషిని చూడడు. పెరిగిన గడ్డాలు, మీసాలు, జుత్తుపైనే అతని దృష్టంతా. ఒక మనిషిని శుభ్రం చేయడం కూడా దైవకార్యమనే నమ్మేవాడు. ఎలుగుబంటిలా వచ్చినవాడు కుందేలు పిల్లలా తిరిగి వెళుతుంటే శివయ్యకి పట్టరాని సంతోషం!
  
 తోలు పటకాపైన కత్తి సాన పెడుతున్నప్పుడు వచ్చే శబ్దం, తండ్రి వేళ్లపై కత్తెర కదులుతున్నప్పుడు వచ్చే ధ్వని సంగీతంలా అనిపించేవి రాముడికి. ఒకసారి అద్దంలో చూసుకుంటూ తనకు తానే కటింగ్ చేసుకున్నాడు. అప్పటి నుంచి కొడుక్కి కత్తి, కత్తెర అందకుండా జాగ్రత్త పడేవాడు శివయ్య.
  చెట్టుని ఎక్కడానికి, రెండు చేతులతో కౌగిలించుకోవడానికి ప్రయత్నించేవాడు రాముడు. ‘‘దాన్ని ఎక్కాలంటే నాలుగు కాళ్లు, కౌగిలించుకోవాలంటే ఎనిమిది చేతులు కావాలి’’ అనేవాడు తండ్రి.
  
 ‘‘నేను దేవుణ్ని, నాకు పది చేతులున్నాయి’’ అనేవాడు కొడుకు. ‘‘అవును. నువ్వే నాకు దేవుడు’’ కొడుకుని ముద్దుపెట్టుకునేవాడు తండ్రి. మంగళవారం పనికి సెలవైనా, చెట్టుకి దండం పెట్టి, చీమలకు బెల్లమేసి, పక్షులకు గింజలేసి వెళ్లేవాడు శివయ్య. మధ్యాహ్నం వరకూ వూర్లో తిరిగి పేదపిల్లలకి ఉచితంగా క్షౌరం చేసేవాడు.
  ‘‘మనమే పేదవాళ్లం. మనకీ ఉచితసేవ అవసరమా, బతకడం నేర్చుకోరా శివయ్య’’ అని ఒక బంధువు మందలించాడోసారి.
  ‘‘అదే నేర్చుకుంటున్నా పెద్దనాయినా’’ అన్నాడు శివయ్య.
  
 మంగళవారం సాయంత్రం ప్రపంచం మునిగిపోయినా సరే సినిమాకి వెళతారు తండ్రీకొడుకులు. సినిమా కథని తండ్రి మళ్లీ చెబుతుంటే వింటూ నిద్రపోయేవాడు.
  ఎండిన ఆకులపై నడవడం సరదా రాముడికి. ‘‘ఎందుకు నాయనా రాలిపోతాయి’’ అని అడిగాడు తండ్రిని. ‘‘ముసలి ఆకులు రాలితేనే లేత ఆకులు ఎదిగేది.’’
  ‘‘అంటే?’’
  ‘‘పెద్దవాడైతే అర్థమవుతుంది.’’
  
 పన్నెండేళ్ల వయసులో పని నేర్చుకున్నాడు రాముడు. కత్తి చేతికిచ్చి తన గడ్డాన్ని గీయమన్నాడు శివయ్య. తండ్రి గొంతు మీద కత్తి పెట్టినప్పుడు చేతులు వణికాయి.
  ‘‘భయంగా వుంది నాయనా, ఇంకెవరికైనా చేస్తా’’ అన్నాడు. ‘‘ఇంకెవరికైనా గాటుపడితే వాళ్లు తిడతారు. అది నాకిష్టం లేదు.’’
  కత్తి ధైర్యంగా కదిలింది. తండ్రి మొహానికి నీళ్లు కొట్టి, శుభ్రంగా తుడిచాడు. ఒక్క గాటు కూడా లేదు. గడ్డానికి చెంపల్ని ఆనించి తడిమాడు. ఎక్కడా గరుకు తగల్లేదు.
 
 నునుపే. తండ్రిని ముద్దుపెట్టుకున్నాడు. తండ్రీకొడుకుల స్నేహం అందరికీ ముచ్చటే. మర్రిచెట్టుకి రోజూ దండం పెట్టే తండ్రిని చూసి ‘‘ఆ చెట్టంటే ఎందుకు నాయనా నీకంత ఇష్టం’’ అని అడిగాడు.
  ‘‘మనలాంటి పేదోళ్లు గొడుగులు కొనలేరు కాబట్టి, ఆ దేవుడు మనకు చెట్లని ఇచ్చాడు. ఏ మహానుభావుడు విత్తనమేసినాడో కానీ ఇది మా నాయనకి నీడనిచ్చింది, నాకూ నీకూ కూడా ఇచ్చింది. ఇది చెట్టు కాదురా మా నాయన’’ ఆప్యాయంగా చెట్టుని తడుముతూ చెప్పాడు శివయ్య.
  
 ‘‘నీకు నాయనైతే, నాక్కూడా నాయనే.’’
  రాముడికి పెళ్లయ్యింది. ఇంటిని రాముడికి ఇచ్చేసి, చిన్నగదిని బాడుగకి తీసుకున్నాడు శివయ్య. ‘‘ఏంది నాయనా ఇది’’ కళ్లనీళ్లు పెట్టుకున్నాడు రాముడు. ‘‘ఉండేది ఒక గది. పెళ్లాం మొగుడంటే చానా ముచ్చట్లుంటాయిరా’’ అన్నాడు శివయ్య. రాముడికి కొడుకు పుట్టాడు. మనవడిని వీపుపై ఎక్కించుకుని గుర్రం ఆట ఆడుతున్నాడు శివయ్య. ఒకరోజు గుర్రం ఒరిగిపోయింది. ఆకు రాలింది.
    
 కాలం ఒక మురిక్కాలవ. అది నానా చెత్తని మోసుకుంటూ మన కాళ్ల కింద నుంచి పారుతూ ఉంటుంది. ఒకరోజు రాముడు షేవింగ్ చేస్తున్నాడు. రెండు ఇన్నోవాలు వచ్చి ఆగాయి. ఎవరెవరో అధికారులు దిగారు. టేపులతో రోడ్డుని కొలిచారు. చెట్టుని ఫొటోలు తీశారు.
  ‘‘ఏంది సార్, ఇదంతా?’’ అడిగాడు రాముడు. ‘‘రోడ్డు వెడల్పు చేస్తున్నారు. ఈ చెట్టుని కొట్టేస్తారు.’’
  గొడ్డలి వేటు తగిలింది రాముడికి. ఆ రాత్రి నిద్ర పట్టలేదు.
 
 కూలిపోతున్న చెట్టుకి బదులు తండ్రి కనిపించాడు. ఎమ్మెల్యేకి వెళ్లి అర్జీలిస్తే పని జరుగుతుందని ఎవరో చెప్పినట్టు గుర్తుకొచ్చింది. ఉదయాన్నే ఎమ్మెల్యే ఇంటికెళ్లాడు.
  ‘‘నా పేరు రాముడయ్యా, సెంటర్లో క్షౌరం పని చేస్తా’’ అన్నాడు. ‘‘ఏం కావాలి నీకు, ఇంటికి అప్లయ్ చేశావా?’’ అని అడిగాడు ఎమ్మెల్యే.
  ‘‘నాకు ఇల్లుంది సార్.’’
  ‘‘మరి లోన్ కావాలా?’’
  ‘‘అక్కరలేదు సార్.’’
  ఆశ్చర్యంగా చూశాడు ఎమ్మెల్యే.
  
 ‘‘సెంటర్‌లో మర్రిచెట్టు కింద బతికేటోళ్లం సార్, ఆ చెట్టుని కొట్టేస్తారంట, కాపాడండి సార్.’’
  ‘‘మరి రోడ్లు కావాలి, చెట్లు కావాలంటే ఎట్లా కుదురుతుందయ్యా.’’
  ‘‘అది చెట్టు కాదు సార్, మా నాయన. ఆ చెట్టుని నరకొద్దు సారూ’’ అని ఏడ్వసాగాడు.
  ‘‘చూడు రాముడూ, ఆ చెట్టు సంగతి నేను ఎంక్వయిరీ చేస్తాగానీ, నువ్వు ఇంటికెళ్లు’’ అని భుజంపై చెయ్యి వేసి వూరడించాడు.
  ‘‘ఏందట్టా వున్నావ్’’ అని అడిగింది పార్వతమ్మ. ‘‘ప్రాణానికి బాగలేదు’’ అన్నాడు.
  ఆ రాత్రి అతనికో కల వచ్చింది. చెట్టు నడుస్తూ వూరంతా తిరుగుతోంది. వంద చేతుల్లో వంద ఆయుధాలున్నాయి. మనుషుల్ని తరిమి తరిమి కొడుతోంది.
    
 తెల్లారింది. రాజకీయ నాయకులకు డబ్బులిస్తే కానీ పనులు జరగవని గతంలో అతను విన్నాడు. అందుకని ట్రంకు పెట్టె తీశాడు. తండ్రి చనిపోయిన రోజునాడు ప్రతి ఏటా అన్నదానం చేస్తాడు. అందుకని కొంత డబ్బు దాచి ఉంచుతాడు. లెక్కేస్తే తొమ్మిది వేలు తేలింది. కర్చీఫ్‌లో మూట కట్టుకున్నాడు.
  నేరుగా ఎమ్మెల్యే ఇంటికి వెళ్లాడు. రాముణ్ని చూసి ఎమ్మెల్యే ‘‘చెప్పానుగా విచారిస్తానని, మళ్లొచ్చినావే’’ అన్నాడు. ‘‘మీ ఒక్కరితోనే మాట్లాడాలి సార్’’ అన్నాడు. ఆశ్చర్యంగా చూశాడు ఎమ్మెల్యే. ‘‘పరవాలేదు చెప్పు, వాళ్లంతా నా సెక్యూరిటీ’’ అన్నాడు.
  
 అందరివైపు చూసి, సడన్‌గా డ్రాయర్ జేబులోంచి కర్చీఫ్ మూట తీసి ఎమ్మెల్యే చేతిలో పెట్టాడు. ఎమ్మెల్యే కంగారుగా ఆ మూటని జారవిడిచే సరికి డబ్బుల కట్ట కిందపడింది.
  ‘‘ఈ డబ్బుల్ని తీసుకుని, ఆ చెట్టుని కాపాడండి సార్’’ అన్నాడు. ఎమ్మెల్యేకి కోపమొచ్చింది. గన్‌మ్యాన్ వచ్చి రాముడి చెంపపై కొడితే పెదవి చిట్లి రక్తమొచ్చింది.
  ‘‘అన్నంటే ఏమనుకుంటున్నావ్, పద బయటికి’’ అన్నాడు. రాముడు ఎమ్మెల్యే కాళ్లపై పడ్డాడు. విదిలించుకుని లోనికెళ్లిపోయాడు. డబ్బులు ఏరుకుని జేబులో పెట్టుకుని బయటికొచ్చాడు.
 
 సెంటర్ దగ్గరికి వెళ్లాడు. ట్రాఫిక్ క్లోజ్ చేశారు. కొంచెం దూరంలో చెట్టు శిలావిగ్రహంలా ఉంది.
  ‘‘ఏమైంది?’’ అని అడిగాడు రాముడు.
  ‘‘చెట్టుని కొడతారట, అందుకే ఎవర్ని రానివ్వడం లేదు.’’
   ప్రాణం పోయినా సరే దానిమీద వేటు పడకూడదు. చెట్టు దగ్గర నలుగురు పోలీసులు, ఎవరో అధికారులు, పది మంది కూలోళ్లు ఉన్నారు. వాళ్ల చేతిలో గొడ్డళ్లు, రంపాలు, ఎలక్ట్రిక్ రంపాలున్నాయి.
  ‘‘వెయ్యేళ్ల నాటి చెట్టు సార్ ఇది. అంత సులభంగా లొంగదు. ఒక్క కొమ్మే చెట్టులాగా ఉంది. ముందు కొమ్మలన్నీ నరికేయాలి’’ మేస్త్రీ చెబుతున్నాడు.
  బ్యారికేడ్స్ తోసుకుని రాముడు పరిగెత్తాడు. అక్కడున్నవాళ్లంతా కంగారుపడ్డారు. పోలీసులు లాఠీలు తీసుకుని, ‘‘ఎవరయ్యా నువ్వు’’ అని వచ్చారు.
  
 ‘‘సార్, మా తాత ముత్తాతల కాలం నుంచి ఈ చెట్టు కిందే బతికాం సార్, దీన్ని నరక్కండి సార్’’ చేతులు జోడించి ఏడుస్తున్నాడు రాముడు.
  ‘‘ఎవడయ్యా నువ్వు. పిచ్చోడిలా ఉన్నావే. చెట్టుని నరకమని గవర్నమెంట్ ఆర్డర్. మేమేం చేయాలి?’’ అని చెప్పాడో పోలీసు.
  ఒక నిచ్చెన వేసుకుని ఇద్దరు కూలీలు చెట్టుపైకి ఎక్కారు. కింద ఉన్న కూలీ పెద్ద పెద్ద మేకులు పట్టుకుని నిలబడి ఉన్నాడు.
 
  పైకి ఎక్కిన కూలీలు ఎక్కడ నరకాలని మార్క్ చేసుకుంటున్నారు. ఒక కూలీ గొడ్డలి ఎత్తి చిన్న దెబ్బ వేశాడు. రాముడికి పిచ్చెక్కిపోయింది. పక్కనే ఉన్న రాళ్లకుప్ప దగ్గరికి వెళ్లాడు. చేతికందిన రాయి తీసుకుని, గట్టిగా అరుస్తూ చెట్టుపైనున్న కూలీల పైకి విసరసాగాడు. మీదికొస్తున్న రాళ్లని చూసి కూలీలు భయంతో చెట్టు దిగేశారు. వూహించని ఈ సంఘటనతో షాక్ తిన్న పోలీసులు లాఠీలతో పరిగెత్తుకొచ్చారు. ఇంతలో ఒక రాయి పోలీసు నుదుటికి తగిలింది. భయంతో పోలీసులు తగ్గారు.
  చుట్టూ ఉన్న జనానికి ఏం జరుగుతుందో అర్థం కాలేదు.
 
 కొన్ని క్షణాల్లో తేరుకుని రాముడిని పట్టుకునే ప్రయత్నం చేశారు. రోడ్డు పక్కన సీసాల్లో అమ్ముతున్న పెట్రోల్ కనిపించింది రాముడికి. గబాలున వెళ్లి చేతిలోకి తీసుకున్నాడు. పక్కనే కిళ్లీకొట్టు వద్ద అగ్గిపెట్టె లాక్కున్నాడు.
  మీద పెట్రోలు ఒంపుకుంటూ చెట్టు దగ్గరికెళ్లాడు. ‘‘ఆ చెట్టు మీద వేటు పడితే అంటించుకుంటా’’ అని అరిచాడు. ఇంతలో ఒక ఆటో వచ్చి ఆగింది. అందులో నుంచి పార్వతమ్మ దూకింది. ఈ గొడవంతా ఆమెకి ఎవరో ఫోన్ చేసి చెప్పారు. ఎదురుగా పెట్రోల్‌తో తడిసిన భర్త, పోలీసులు, ఆమెకేం అర్థం కాలేదు.
 
 మెరుపు వేగంతో వెళ్లి మొగుని చేతిలోని అగ్గిపెట్టెని లాక్కుంది.
  ‘‘దొంగ ముండాకొడకా, మమ్మల్ని అన్యాయం చేయాలనుకున్నావా?’’ అని ఎడాపెడా కొట్టింది. పోలీసులొచ్చి రాముడి రెండు చేతులు పట్టుకున్నారు. అతను పెనుగులాడుతున్నాడు. పోలీసులు తంతున్నారు.
  ఏవో అరుపులు, కేకలు. నరాలు మెలితిప్పే బాధ, ఏడుపు. ఇదంతా జరుగుతూ ఉండగా ‘టప్’మని చెట్టుపై గొడ్డలి వేటు పడింది.
  
 ‘‘మా నాయన్ని చంపేసినారు’’ అని రాముడు గొణిగాడు. అతని బుగ్గలన్నీ తడిసిపోతున్నాయి.
  చెట్టు చేతులన్నీ తెగిపోతున్నాయి.
  తాతల తండ్రుల నీడలన్నీ కన్నీళ్లు కారుస్తున్నాయి. చీమలు చెల్లాచెదురయ్యాయి. పక్షులు దిక్కులేనివయ్యాయి. ఉడుతల పసి వూయలలు ధ్వంసమయ్యాయి.
  చెట్టు ఒక దుఃఖ జలపాతమయ్యింది.
  చూసే కళ్లకు కనిపిస్తుంది, వినిపిస్తుంది కూడా!
 - జి.ఆర్.మహర్షి


 ప్రత్యేక ప్రశంస పొందిన కథ
 ఫోన్ రింగవుతోంది.
  అప్పుడే నిద్రపడుతోంది. దాన్నలా వదిలేద్దాం అనుకున్నాను.
  అదేంటో ఫోన్ వస్తే అటెండ్ కాకుండా వుండలేను. ‘మళ్లీ ఫోన్ చేయాల్సి వస్తుందనా!’ అంటాడో మిత్రుడు. అలాంటిదేం వుండదు. నిజంగా నాతో మాట్లాడాలనుకుంటే వాళ్లే చేస్తారు.
  ఏ ఫోన్ ఎలాంటి వార్తని మోసుకొస్తుందో తెలియదు. ఇంతకుముందు ఉత్తరాల కోసం ఎదురు చూసేవాణ్ని. అవి అరుదైపోయాయి. ఉత్తరం కనీసం రెండు మూడు రోజులకి రాకపోయినా వెలితిగా వుండేది.
  
 ఫోన్ ఇంకా మోగుతూనే ఉంది.
  మంచం మీద నుండి లేచి అందుకున్నాను.
  ‘హలో’ అన్నాను కొత్త నెంబర్ చూసి.
  ‘నమస్తే అన్నా’ వినిపించింది.
  ‘నమస్తే. ఎవరు కావాలి మీకు?’
  ‘నువ్వే అన్నా.’
  ‘మీరెవరో నాకు తెలియదు.’
  ‘నువ్వు నాకు తెలుసన్నా.’
  ‘మీ పేరు చెప్పండి?’
  ‘నా పేరా... గొంతు గుర్తుపట్టలేదా?’
  ‘లేదు.’
  
 ‘అవున్లే. ఎట్టా గుర్తుపడతావ్. నేను సెలబ్రిటీ కాదుగా.’
  చిరాగ్గా వుంది. అతని గొంతులో వున్న మద్యం వినిపిస్తోంది.
  ‘ఫోన్ కట్ చేయొద్దు బ్రో’ అన్నాడు.
  ‘ఇప్పుడు టైం ఎంతయిందో తెలుసా?’ అన్నాను విసుగ్గా.
  ‘మాట్లాడుకోవటానికి మనసుండాల. టైమ్ ఎందుకు?’
  
 ‘ఇంతవరకు మీ పేరు చెప్పలేదు. నాకు మీతో మాట్లాడే మనసు లేదు. ఫోన్ కట్ చెయ్యి.’
  ‘అట్టా అంటావేంటన్నా?’
  ‘మందు తాగి ఎవరికీ ఫోన్ చేయొద్దు. ఇప్పుడు రాత్రి పన్నెండు గంటలవుతోంది. ఎవరికన్నా ఫోన్ చేసినప్పుడు ముందు పేరు చెప్పటం అలవాటు చేసుకో. నువ్వు తెలిస్తే, మాట్లాడతారు. లేదంటే రాంగ్ కాల్ అని పెట్టేస్తారు. గుడ్‌నైట్’ అని కట్ చేశాను.
  ‘అదేదో ముందు చేయాల్సింది. ఇంత మర్యాదగా మాట్లాడటం అవసరమా’ అనుకున్నాను.
  
 నిద్ర మధ్యలో మెలకువ వస్తే నాకు మళ్లీ నిద్రపట్టదు. అందుకు తన్నుకు చావాలి. కనీసం గంటన్నర. మళ్లీ అతని ఫోన్ వస్తుందేమోనని అయిదు నిమిషాలు వెయిట్ చేశాను.
  ఇంక నిద్రపోదాం అని ఫోన్ పక్కన పెట్టి మంచం దగ్గరకు వచ్చాను. అప్పుడు మళ్లీ మోగింది. చూస్తే అదే నంబర్. కోపం వచ్చింది. స్విచ్ ఆఫ్ చేద్దామనుకున్నాను. వీడి సంగతేంటో చూద్దాం అనుకున్నాను అంతలోనే. ‘టాక్’ బటన్ ప్రెస్ చేసి మౌనంగా వున్నాను.
  
 ‘నా పేరు మనోహర్ బ్రో..’ అని వినిపించింది.
  రక్తం సర్రున పాకుతున్నట్లు నాకే తెలుస్తోంది.
  ‘నేనో అమ్మాయిని లవ్ చేశా. అదేమో నన్ను ‘నో’ అంటోంది. ఇప్పుడు నేనేం చేయాలి బాస్. దాని ముఖం మీద యాసిడ్ పొయ్యమంటావా?’
  ‘వద్దు’ అన్నాను కంఠం మార్చి.
  ‘అదేంటి బ్రో. నేను దానికి ఎంత ఖర్చుపెట్టానో తెలుసా. నా బైక్ మీద తిరిగింది. రెస్టారెంట్స్‌లో ఐస్‌క్రీమ్ బిల్లు చెప్పనా, దాని డ్రెస్‌లకు ఎంతయిందో చెప్పనా... కసిగా వుంది. నువ్వయితే ఏం చేస్తావు?’
  
 ‘యాసిడ్ నా ముఖం మీద పోసుకుంటా.’
  ‘బ్రో’ అతని కంఠంలో షాక్.
  ‘ఎవడ్రా నీకు బ్రో. ఈ నెంబర్ ఎవరిదనుకుంటున్నావు. డి.సి.పి.’ అన్నాను.
  ‘సార్.’
  ‘రెడీగా ఉండు. రేపు సాయంకాలానికి నువ్వు ఎక్కడున్నా అరెస్ట్ చేస్తున్నా. లాకప్ రూమ్‌లో నిన్ను చంపేస్తా.’
  ‘సార్ తప్పయిపోయింది. ఇంకెప్పుడూ ఫోన్ చెయ్య’ అంటూ కట్ చేశాడు.
  చిన్నగా నవ్వుకున్నాను. ఫోన్ సెలైంట్ మోడ్‌లో వుంచి మంచం మీదకు చేరుకున్నాను. ఇంతకీ ఈ మనోహర్ ఎవడు? సరదాకి చేశాడా? అసలు నా ఫోన్ నంబర్ వీడికి ఎలా దొరికింది?
  రకరకాల ఆలోచనలు. ఎప్పటికి నిద్ర పట్టిందో నాకు తెలియదు.
    
 ఆఫీస్ నుంచి ఇంటికి బయలుదేరాను. స్కూటర్ మీద వస్తుంటే ఫోన్.
  ‘సార్, నేను అశ్విన్‌ని మాట్లాడుతున్నాను. మీరు ఎక్కడ ఉన్నారు?’
  ‘ఇప్పుడే ఇంటికి వెళ్తున్నాను.’
  ‘నేను అమీర్‌పేట్‌లో ఉన్నాను. మీరు హౌసింగ్ బోర్డ్‌లో వుంటారు కదా.’
  ‘అవును’ అన్నాను.
  ‘మనం మాట్లాడుకోవాలి. అమీర్‌పేట్‌లో నన్ను కలవగలరా?’
  ‘అలాగే’ అన్నాను.
  
 ఇద్దరం ఓ పార్క్‌లో కూర్చున్నాం.
  రెండు నెలల క్రితం అశ్విన్ కథ మీద చర్చ జరిగింది. ప్రతి నెలా మొదటి ఆదివారం మేం కొందరం కలుసుకుంటాం. అప్పుడు ఓ కథ మీద చర్చ జరుగుతుంది. ఇంకొందరు ఓ నవలని పరిచయం చేస్తారు. హైదరాబాద్‌లో వుండే రచయితల కథలు మాత్రమే చర్చించం. రెండు రాష్ట్రాల్లో వుండే ఏ రచయిత లేదా రచయిత్రి కథ మీదైనా మాట్లాడవచ్చు.
  
 మా సమావేశాలకు పది మంది నుండి ఇరవై మంది దాకా వస్తుంటారు. అయిదారుగురు మాత్రమే వచ్చే సందర్భాలుంటాయి. ఒక్కోసారి రచయితలు వస్తుంటారు. చర్చలు సీరియస్‌గా వుంటాయి. ఆ సారాన్ని రచయితలకు తెలియజేస్తుంటారు. అందరి మాటల్ని రికార్డ్ చేస్తుంటారు.
  ఆ రోజు జరిగిన చర్చకు అశ్విన్ రాలేదు. ఇంతకుముందు ఓ సభలో అతన్ని కలుసుకున్నాను.
  ‘చెప్పండి’ అన్నాను.
  
 ‘నా కథ మీద మీరు మాట్లాడిన విషయాలు నా దాకా వచ్చాయి’ అన్నాడతను మెల్లగా. నేను చిన్నగా తలూపాను.
  ‘మీకు తెలుసో లేదో తెలుగు సాహిత్యంలో తమదైన ముద్ర వేసిన ప్రముఖులు ఆ కథ అద్భుతంగా ఉందన్నారు’ అన్నాడు.
  ‘మంచిది అశ్విన్. మీరు రాసింది పది కథలు. అయినా మీకు అవార్డులు ఇచ్చారు. సంకలనాల్లో మీవి ఎనిమిది కథలు వచ్చాయి. వ్యక్తిగతంగా మీకు అభినందనలు’ అన్నాను.
  
 ‘ఇప్పుడు ఎదురుగా వున్నాను కాబట్టి అభినందనలు చెబుతున్నారు. ఆ రోజు మీరు దారుణంగా విమర్శించారు’ అన్నాడు సూటిగా.
  ‘దారుణంగా అనకండి. వివరంగా మాట్లాడాను. అది మీకు నచ్చకపోవచ్చు.’
  ‘నచ్చలేదు. అయినా మీరు ఏం వూడబొడిచారని మాట్లాడాలి’ అన్నాడు అశ్విన్. నాకెందుకో రాత్రి ఫోన్ చేసిన మనోహర్ గుర్తుకు వచ్చాడు. చిన్నగా నవ్వాను.
  
 ‘ఎందుకు నవ్వుతున్నారు?’
  ‘నా రచనలు మీరు చదివారా?’
  ‘ఒకటో అరో చదివాను. మీరు వందల కొద్దీ రాసినా రాని పేరు మాకు వస్తోందని మీ ఏడుపు అంటాను.’
  ‘అది వుంటే వుండొచ్చు’ అన్నాను. అశ్విన్ కళ్లల్లోకి చూస్తూ. అతను మాట్లాడలేకపోయాడు.
  ‘అశ్విన్ మీకు ఎంత పేరు వచ్చిందనుకుంటున్నారు?’
  ఆ మాత్రం తెలియదా అన్నట్లు చూశాడు.
  ‘నేను ఏడవాల్సి వస్తే నాలుగు వందల మంది తర్వాత మీరుంటారు. మీకు కొన్ని వందల మంది నుండి అభినందనలు వస్తే నా ఒక్క విమర్శను మీరు ఎందుకు పట్టించుకుంటున్నారు. దారుణం అని మొదలుపెట్టిన మీరు వాడుతున్న భాష ఏమిటి?’ అన్నాను.
  
 అతని కళ్లల్లో ఎరుపు రంగు కనిపిస్తోంది.
  ‘నేను మొదట మీ కథలోని ప్లస్ పాయింట్ల గురించి చెప్పాను. అవి మీకు అనవసరం. మీ శైలి బాగుందన్నాను. సమస్యను బాగా ప్రెజెంట్ చేశారు అన్నాను. చిన్నవో, పెద్దవో తప్పుల గురించి నేను మాట్లాడలేదు. మీ కథ తీసుకువస్తే ఎదురుగా కూర్చొని అవన్నీ చెబుతాను. నేను ప్రశ్నించింది మీ ఫిలాసఫీ గురించి. అందులో మీరు చెప్పాలనుకున్న విషయం ఏంటని. అది మాట్లాడటం లేదు మీరు.’
  ‘మీకు అర్థం కాలేదా.
 
 నేను ఏం చెప్పదలుచుకున్నానో’ అన్నాడు అశ్విన్.
  ‘అర్థం అయింది. అశ్విన్ నువ్వు ఓ గందరగోళంలో వున్నావు. నీకంటూ యింకా దారి ఏర్పడలేదు. నువ్వింకా బాగా చదవాలి. అది మాత్రం చెప్పాను.’
  ‘మీ అంత తెలివితేటలు నన్ను అభినందించినవారికి లేవంటున్నారు. అంతే కదా.’
  ‘వాళ్ల తెలివితేటల గురించి నేను మాట్లాడలేదు. వారందరూ నిన్ను అభినందించారని నువ్వు చెబితే ఇప్పుడు తెలిసింది.
 
 ఏ విమర్శా లేకుండా ఎందుకు అభిమానించారో వారు చెప్పాలి. బహుశా వారు నువ్వు యిలానే రియాక్టవుతావని చెప్పలేదేమో!’
  ‘‘దీన్ని అహంకారం అంటారు’ అన్నాడు.
  ‘నీకు అహంకారం వుంటే నాకు వుండకూడదా. నాలుగు కథలు రాసిన నీకే అహంకారముంటే నాకు ఎంత వుండాలి. మిస్టర్ అశ్విన్, జీవితం చాలా చిన్నదని నువ్వు అనుకోవచ్చు. ప్రశంసలు తలకి ఎక్కించుకుంటే నువ్వు రచయితగా కొనసాగలేవు. చిన్నపాటి విమర్శను భరించలేనివాడివి ఈ రంగంలోకి రాకూడదు. ఇక్కడ పూలు మాత్రమే విసర్రు. రాళ్లు కూడా వుంటాయి.’
  
 ‘థ్యాంక్స్’ అన్నాడు వ్యంగ్యంగా.
  ‘నువ్వు ఎంత వ్యంగ్యంగా అన్నా నాకు నష్టం లేదు. అసహనం ఎవరికీ మంచిది కాదు. నువ్వు నిజంగా గొప్ప రచన చేస్తే అభినందిస్తాను. నువ్వు ఎవరికోసం రచనలు చేయాలో నువ్వు నిర్ణయించుకో. పదుల కొద్దీ బహుమతులు వచ్చినవారు, అవార్డులు వచ్చినవారు ఇప్పుడు ఎక్కడున్నారో ఓ సారి స్టడీ చెయ్యి’ అన్నాను. ఆ తర్వాత మాటలు లేవు మా మధ్య. ‘నేను ఇంటికి వెళ్లాలి. మిమ్మల్ని ఎక్కడ డ్రాప్ చేయమంటారో చెప్పండి’ అన్నాను.
  ‘అవసరం లేదు. మీరు వెళ్లండి’ అన్నాడు.
    
 వారం రోజులు గడిచిపోయాయి.
 అశ్విన్ విషయం నేను మరిచిపోయాను. మా మధ్య జరిగిన సంభాషణని కూడా ఎవరితోనూ నేను పంచుకోలేదు. ఇంతకుముందు ఓ విమర్శకుడు నాతో అన్నాడు. ఇప్పుడొస్తున్న కొంతమంది చిన్న విమర్శను కూడా భరించలేకపోతున్నారు. కనీసం మాట్లాడటం లేదు ఎందుకొచ్చిన విమర్శ అనిపిస్తోందని.
  
 ‘ఎవరూ మాట్లాడకపోతే ఎలా’ అన్నాను.
  ‘ఇదో సంధి కాలం. రచయితలు తక్కువయ్యారు. వారినన్నా నిలుపుకోవాలి కదా’ అన్నాడు.
  ‘ప్రశంస ప్రమాదకరమైంది. అది ఎక్కువయితేనే రచయితలను నిలుపుకోవటం కష్టం’ అన్నాను.
  అశ్విన్ లాంటి రచయితలు ఎందుకు మౌనంగా మిగిలిపోయారో నాకు తెలుసు.
    
 ఫోన్ రింగవుతోంది.
 కొత్త నెంబర్. ఆఫీస్ పనిలో వున్నాను.
  ‘హలో’ అన్నాను.
  ‘మీరు వేణుగారేనా?’
  ‘అవును వేణునే.’
  ‘నేను సార్. మనోహర్‌ని’ అన్నాడు.
  ‘నువ్వా... ఎక్కడున్నావు?’
  ‘జైల్లో లేను సార్. ఆ రోజు రాత్రి మందుకొట్టి మీకు ఫోన్ చేశాను. నన్ను క్షమించండి’ అన్నాడు.
  ‘ఇంతకూ నీ ప్రేమ ఏమైంది?’
  
 ‘అదేం ప్రేమ సార్. నన్ను యాసిడ్ నా ముఖం మీద పోసుకో అన్నారు. మనసు మీద పోసుకున్నాను. కవిత్వం చెబుతున్నాననుకోవద్దు. నాకు పుస్తకాలు చదివే అలవాటుంది. మీ నెంబర్ కూడా నాకు పుస్తకాల్లో దొరికింది. ప్రేమంటే కాఫీ హోటళ్ల చుట్టూ తిరగటం కాదు. నేను ఆ అమ్మాయిని ప్రేమిస్తే డబ్బులు ఎందుకు ఖర్చుపెట్టాలి. పెట్టాననుకోండి. ఆ అమ్మాయి నా సొంతం అయిపోతుందా?
 
 నేను, నా ప్రేమ గురించి చెబితే నా సొంతం అయిపోతుందా? ఫుల్‌గా తాగేశాను. ఏం మాట్లాడుతున్నానో నాకు తెలియదు. మీ మాటలకు షాకయ్యాను. వేణుగారూ... తర్వాత ‘సారీ’ చెప్పటానికి చేస్తే పోలీస్ ఆఫీసర్ మాట్లాడాడు. అది మీరేనా?’
  ‘కాదు.’
  ‘నాలుగు రోజులు మా ఊరు వెళ్లాను. సిమ్ కార్డ్ పారేశాను.
 
 చాలా రకాలుగా కుర్రాళ్లం చెడిపోతున్నాం. ఇందులో ఆడపిల్లలు కూడా వున్నారు.’
  ‘సరే. ఇప్పటికైనా తెలుసుకున్నావు కదా. సంతోషం.’
  ‘ఓసారి మిమ్మల్ని కలవాలి. కలుస్తాను.’
  ‘మంచిది. మనం తర్వాత మాట్లాడుకుందాం’ అన్నాను.
    
 అశ్విన్ నుండి కూడా ఫోన్ వస్తుందని ఎదురు చూస్తున్నాను.
  -  పి.చంద్రశేఖర ఆజాద్