‘లే.. మేలుకో... లక్ష్యం చేరుకునే దాకా విశ్రమించకు’ అన్నారు స్వామి వివేకానంద. ‘వజ్ర సంకల్పం ఉన్న యువత ఈ దేశానికి అవసరం’ అన్నాడాయన. మన దేశంలో 15–25 ఏళ్ల మధ్య యువత 20 కోట్లు. వీరిలో 10 కోట్ల మంది యువతులు. ఇంటర్‌ వయసు నుంచి ఉద్యోగ వయసు మీదుగా వివాహ వయసు వరకు అమ్మాయిలకు ఎన్నో సవాళ్లు. వివక్షలు. ప్రతికూలతలు. కాని నారీ యువశక్తి వీటిని ఛేదించి ముందుకు సాగుతోంది. జనవరి 12– స్వామి వివేకానంద జయంతి సందర్భంగా జరుపుకునే ‘జాతీయ యువజన దినోత్సవం’ యువతులకు స్ఫూర్తినివ్వాలి. మార్గం చూపాలి. అంతరిక్షాన్ని చుంబించాలనుకున్న ఒక తెలుగు యువతి ఆ ఘనతను సాధించడం చూశాం. ఇంటి నుంచి బస్టాప్‌ వరకూ వెళ్లి కాలేజీ బస్సెక్కడానికి పోకిరీల బెడదను ఎదుర్కొంటున్న యువతి నిస్సహాయతను కూడా చూస్తున్నాం. ఇద్దరూ యువతులే. ఒకరు సాధిస్తున్నారు. మరొకరు సాధించడానికి అడ్డంకులు ఎదుర్కొంటున్నారు. ఈ రెండు బిందువుల మధ్యే భారతీయ టీనేజ్‌ అమ్మాయిలు, యువతులు తమ గమనాన్ని కొనసాగిస్తున్నారు. ‘కెరటం నాకు ఆదర్శం లేచినా పడినందుకు కాదు... పడినా లేచినందుకు’ అంటారు స్వామి వివేకానంద. గత మూడు నాలుగు దశాబ్దాలలో భారతీయ యువతులు పడినా లేచే ఈ సంకల్పాన్నే ప్రదర్శిస్తున్నారు. బాల్య వివాహాలను నిరాకరిస్తున్నారు. చదువు వైపు మొగ్గుతున్నారు. ఆ తర్వాత ఉద్యోగాలు చేయడానికి ఆసక్తి చూపుతున్నారు. ఇంకా చెప్పాలంటే జీవిత భాగస్వామి ఎంపికలో ఆచి తూచి వ్యవహరిస్తున్నారు. అయితే ఈ పరిస్థితి మధ్యతరగతి, ఆ పై తరగతుల్లో ఎక్కువగా ఉంటే దిగువ, పేద వర్గాలలో సంఘర్షణ కొనసాగించాల్సి వస్తోంది. దేశంలో ఇంకా చాలాచోట్ల సరైన టాయిలెట్లు లేని బడులు, సురక్షితం కాని రహదారులు, శానిటరీ నాప్‌కిన్‌లు అందుబాటులో లేని పరిస్థితులు ఆడపిల్లలను స్కూల్‌ విద్యకు దూరం చేస్తున్నాయి. కాలేజీ వయసులోకి రాగానే తల్లిదండ్రులు తమ అమ్మాయి ‘ఎటువంటి ప్రభావాలకు లోనవుతుందో’ అనే భయంతో పెళ్లి చేసేయడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు. కాని నేటి యువతులు చిన్న చిన్న ఉద్యోగాలు చేసైనా సరే ముందు మేము నిలదొక్కుకోవాలి... తర్వాతే వివాహం వైపు రావాలి అని చాలాచోట్ల గట్టిగా గొంతు విప్పగలుగుతున్నారు. ‘నీ వెనుక ఏముంది... ముందు ఏముంది నీకనవసరం... నీలో ఏముంది అనేది ముఖ్యం’ అన్నారు వివేకానంద. ఇవాళ యంగ్‌ అడల్ట్స్‌లోగాని, యువతులలోగాని ఉండాల్సింది ఈ భావనే. ముందు తమను తాము తెలుసుకోవాలి. ఆ సంగతి తల్లిదండ్రులకు తెలియచేయాలి. ఆ తర్వాత ఒక లక్ష్యాన్ని ఏర్పరుచుకోవాలి. దానిని అందుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి. కాని నేటి సమస్య ఏమిటంటే యువతులకు తాము ఏమిటో తెలిసినా తల్లిదండ్రుల ఆకాంక్షలకు తల వొంచాల్సి వస్తోంది. మరోవైపు వారి మీద అటెన్షన్, నిఘా, వేయి కళ్ల కాపలా... ఇవన్నీ వారిని ఉక్కిరి బిక్కిరి చేస్తున్నాయి. ‘అదొద్దు ఇది చెయ్‌’ అని అమ్మాయికి చెప్పినంత సులువుగా అబ్బాయికి చెప్పలేని పరిస్థితి నేటికీ ఉందన్నది వాస్తవం. దాంతో పాటు తల్లిదండ్రులు, చుట్టాలు, సమాజం ఆడపిల్లల విషయంలో వారు అన్ని విధాలుగా పర్‌ఫెక్ట్‌గా ఉండాలన్న అంచనా వారిని బాధిస్తోంది. కాని వారికి ఇంట్లో, విద్యాలయాల్లో సరైన దిశ దొరికితే వారు ఆకాశమే హద్దుగా ఎదుగుతున్నారు. ఇవాళ టెక్నికల్‌ విద్యలో, మెడిసిన్‌లో అమ్మాయిలు రాణిస్తున్నారు. ఎంచుకుని మరీ ర్యాంకులు సాధిస్తున్నారు. మరోవైపు మేనేజ్‌మెంట్‌ రంగాల్లో, సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇండస్ట్రీలో యువతులు రాణిస్తున్నారు. కళారంగాలను ఎంచుకుంటున్నారు. సినిమా రంగ దర్శకత్వ శాఖలో గతంలో యువతులు కనిపించేవారు కాదు. ఇవాళ చాలామంది పని చేస్తున్నారు. విదేశాలకు వెళ్లి చదవడానికి, ఉన్నత ఉద్యోగాలు చేయడానికి వారి దగ్గర పుష్కలంగా ప్రతిభ ఉంది. మనం చేయవలసిందల్లా వారు కనుగొన్న మార్గంలో వారిని వెళ్లనివ్వడమే. ‘జీవితంలో రిస్క్‌ తీసుకో. గెలిస్తే విజేత అవుతావు. ఓడితే ఆ అనుభవంతో దారి చూపగలుగుతావు’ అన్నారు వివేకానంద. ‘ఆడపిల్ల... రిస్క్‌ ఎందుకు’ అనే మాట గతంలో ఉండేది. ఇవాళ కూడా ఉంది కాని ఎందరో యువతులు ఇవాళ పోలీస్, రక్షణ దళాలలో పని చేస్తున్నారు. విమానాలు, హెలికాప్టర్లు ఎగరేస్తున్నారు. యుద్ధ ఓడలు నడుపుతున్నారు. ఈ స్ఫూర్తి కొనసాగుతూ ఉంది. ఈ స్ఫూర్తి కొనసాగాల్సి ఉంది. పర్వతారోహకులుగా, సోలో ట్రావెలర్సుగా, హెవీ వెహికిల్స్‌ డ్రైవర్లుగా, ప్రమాదకరమైన అసైన్‌మెంట్లు చేసే జర్నలిస్టులుగా ఇలా నేటి యువతులు అద్భుతాలు సాధిస్తున్నారు. యుద్ధ ట్యాంకర్లు మోగుతున్న చోట నిలబడి వారు రిపోర్టింగ్‌ చేసే సన్నివేశాలు స్ఫూర్తినిస్తున్నాయి. స్వామి వివేకానంద ఆశించిన యువత ఇదే. ఇలాంటి యువతకు సమాజం, కుటుంబం దన్నుగా నిలవడమే చేయాల్సింది. ‘మనం ధనం కోల్పోతే కొంత కోల్పోయినట్టు కాని వ్యక్తిత్వం కోల్పోతే సర్వం కోల్పోయినట్టు’ అన్నారు వివేకానంద. స్త్రీ వ్యక్తిత్వ నిర్మాణం కుటుంబ నిర్మాణం అవుతుంది. తద్వారా సమాజ నిర్మాణం అవుతుంది. ఆపై దేశ నిర్మాణం అవుతుంది. నేటి యువతులు కేవలం విద్య, ఉపాధి రంగాలలో రాణించడం కాకుండా ప్రపంచ పరిజ్ఞానం కలిగి, సామాజిక పరిణామాలు గమనిస్తూ, పాటించవలసిన విలువలను సాధన చేస్తూ వ్యక్తిత్వాన్ని నిర్మించుకోవాలి. నాయకత్వం వహించడానికి ముందుకు రావాలి. చట్ట సభలలో కూచునే శక్తి సామర్థ్యాలు పుణికి పుచ్చుకోవాలి. యువశక్తి దేశాన్ని నడిపించాలి. కాని నేటి సోషల్‌ మీడియా వారిని విపరీతంగా కాలహరణం చేయిస్తోంది. ‘హ్యాపెనింగ్‌’గా ఉండమని ఛోటోమోటా సరదాలకు ఆకర్షిస్తోంది. మిగిలినవారిని ఇమిటేట్‌ చేయమంటోంది. అలా ఉండాలేమోనని కొంతమంది యువతులు డిప్రెషన్‌లోకి వెళ్లాల్సి వస్తోంది. ‘మీరెలా ఆలోచిస్తే అలాగే తయారవుతారు. బలహీనులుగా భావిస్తే బలహీనులే అవుతారు. శక్తిని స్మరిస్తే శక్తిమంతులే అవుతారు’ అన్నారు వివేకానంద. నేటి యువ మహిళా శక్తి ఈ మాటను తప్పక గుర్తు పెట్టుకుని ముందుకు సాగాలి. మరిన్ని విజయాలు సాధించాలి.   మొదటి అడుగులోనే... సక్సెస్‌ అయ్యాక సొసైటీ నుంచి పొగడ్తలు వస్తాయి. అదే, ముందే ప్రోత్సాహం ఉంటే అమ్మాయిలు ఎదగడానికి మంచి అవకాశాలు లభిస్తాయి. నేను, నా బిజినెస్‌ పార్టనర్‌ శ్రుతి బీటెక్‌లో స్నేహితులం. ఇద్దరం కలిసి ‘మాయాబజార్‌’ అని ఫొటోషూట్‌ స్టూడియోను ప్రారంభించాం. మేం ప్రారంభించినప్పుడు ఈ బిజినెస్‌లో పెద్దగా పోటీ లేదు. ఇప్పుడు మేం సక్సెస్‌ అయ్యాం. అందరూ వచ్చి అమ్మాయిలు ఇంత బాగా చేశారు. ఎంత కష్టపడ్డారు... అని అంటుంటారు. కానీ, దీని ప్రారంభంలో మేం పడిన కష్టాలు అన్నీ ఇన్నీ కావు. మా ఇద్దరి అమ్మానాన్నలు నమ్మారు. డబ్బుల విషయం ఒక్కటే కాదు. అమ్మాయిలు సొంతంగా ఏదైనా పని చేయాలనుకుంటే అందుకు చుట్టుపక్కల అంతా మంచి మద్దతు లభించాలి. మా టెక్నిషియన్స్, వర్కర్స్‌.. ఇప్పుడు సపోర్ట్‌ చేస్తున్నారు. కానీ, మొదట్లో లేదు.‘వీళ్లు అమ్మాయిలు కదా ఏం చేస్తారు?’ అనే ఆలోచన ఉంది. మమ్మల్నే నేరుగా అనేవారు. డబ్బులు పెట్టినా సరే, దాదాపు పదిమందిని అడిగితే ఒకరు ముందుకు వచ్చేవారు. హార్డ్‌వర్క్‌ చేయడానికి అమ్మాయిలు ముందుకు వచ్చినప్పుడు సమాజం నుంచి ‘మీరు అమ్మాయిలు కదా! ఎందుకు మీకు కష్టం..’ అనే అభిప్రాయం వస్తుంది. మొదటి వ్యక్తి నుంచే సరైన రెస్పాన్స్‌ వస్తే.. అమ్మాయిలు సొంతంగా ఎదగడానికి మరింత ప్రోత్సాహకరంగా ఉంటుంది. – అనూష, శ్రుతి ‘అమ్మాయి కదా’ అని... అమ్మాయిలు వర్కర్స్‌తో పనిచేయించాలన్నా, ఆర్డర్స్‌ తీసుకునేటప్పుడు, పేమెంట్‌ తిరిగి రాబట్టుకోవడానికి.. అన్ని విధాల రకరకాల సమస్యలు ఎదుర్కోవాల్సి ఉంటుంది. ‘అమ్మాయి కదా, ఏం కాదులే! అని తేలికగా తీసుకుంటారు. సింగిల్‌గా ఎదగాలంటే అబ్బాయిలకు ఉన్నంత సపోర్ట్‌ ఈ సొసైటీలో అమ్మాయిలకు లేదు. అందుకే ప్రతిభ ఆధారంగానే నా పనితనాన్ని చూపుతాను. మార్కెట్‌ను బట్టి 3–4 ఛాయిస్‌లు వినియోగదారులకు ఇస్తాను. ఇంటీరియర్‌లో అబ్బాయిల కన్నా అమ్మాయిలకే ఎక్కువ తెలుసు. ఎందుకంటే ఇంట్లో ఎక్కడ ఏ వస్తువును ఎలా సర్దుకోవాలో అమ్మాయిలకే బాగా తెలుసు. ఆ విధంగా కూడా నా వర్క్‌ను చెప్పుకోవాల్సి ఉంటుంది. అలాగే రాత్రి సమయాల్లో మా కుటుంబం నుంచి సపోర్ట్‌ తీసుకోవాల్సి ఉంటుంది. సూపర్‌వైజర్‌ ద్వారా హ్యాండిల్‌ చేసుకోవాల్సి వస్తుంది. ఈ విషయంలో ‘నేను అమ్మాయిని’ కాదు, నా పనిని ఒక వృత్తిగా భావించండి అని చెప్పుకోవాల్సి రావడం బాధగా ఉంటుంది.ఈ విధానంలో మార్పు అవసరం. – కాత్యాయని, ఇంటీరియర్‌ డిజైనర్‌

తమ వివాహ వేడుక నూరేళ్లు గుర్తుండిపోయేలా ఆకాశమే హద్దుగా.. భూదేవంత కళగా వైభవంగా.. వినూత్నంగా .. కనివిని ఎరగని విధంగా జరుపుకోవాలంటే డబ్బొక్కటే ఉంటే సరిపోదు... సరైన ప్లానింగ్‌ కూడా ఉండాలి. పట్టుచీరలు, నగలు అలంకరించుకుని మండపానికి వచ్చే మగువలే కాదు.. తమ చేతులతో పెళ్లిళ్లను అర్ధవంతంగా జరిపించి, అంతటా పేరు తెచ్చుకుంటున్న అతివలు మన దేశాన అగ్రశ్రేణిలో ఉన్నారు. వివాహ వేడుకను అత్యంత ఘనంగా జరుపుకోవాలనే ఆలోచన మెజారిటీ ప్రజల్లో ఉండటం కారణంగా వెడ్డింగ్‌ ప్లానర్‌ల డిమాండ్‌ వేగంగా పెరుగుతోంది. ఖర్చుతో బాటు సరైన ప్లానింగ్‌తో జరగాలన్న ఒత్తిడితో కూడుకున్న ఈ వేడుక ప్లానర్‌ని నియమించేలా చేస్తుంది. ఇండియా టాప్‌ వెడ్డింగ్‌ ప్లానర్‌ల జాబితాలో ఉన్న వందనామోహన్, దివ్యావితిక, టీనా తర్వాణి, దేవికా సఖుజ, ప్రీతీ సిద్వానీలు పెళ్లి పెద్దలుగా ప్లానింగ్‌ చేసే అవకాశాన్ని ఏళ్ల తరబడి అందిపుచ్చుకుంటున్నారు. వందనా మోహన్‌ ఢిల్లీలోని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయంలో పొలిటికల్‌సైన్‌ విభాగం నుంచి డిగ్రీ పట్టా పుచ్చుకున్న వందన ఐక్యరాజ్యసమితిలో పనిచేయాలనుకుంది. రూట్‌ మార్చుకుని భారతదేశపు అగ్రశ్రేణి వెడ్డింగ్‌ ప్లానర్‌లో ఒకరుగా పేరొందారు. ‘ది వెడ్డింగ్‌ డిజైన్‌’ కంపెనీ పేరుతో 28 ఏళ్లుగా వందనా మోహన్‌ దేశవ్యాప్తంగా సెలబ్రిటీల పెళ్లి కళ బాధ్యతను తీసుకుంటున్నారు. మూడేళ్ల క్రితం ఇటలీలోని లేక్‌ కోమోలో బాలీవుడ్‌ అగ్రనటులు దీపికాపదుకొనే, రణ్‌వీర్‌సింగ్‌ల పెళ్లి కలను నిజం చేసిన ప్లానర్‌ వందనామోహన్‌. అద్భుతమైన కథలా కళ్లకు కట్టే సెట్టింగ్, సమ్మోహనపరిచే డిజైన్స్, ఎక్కడా దేనికీ తడుముకోవాల్సిన అవసరం లేకుండా వివాహతంతును పూర్తి చేయడంలో వందనది అందె వేసిన చేయి. ‘ఒకప్పటి ప్రఖ్యాత ప్రెంచ్‌ ఫ్యాషన్‌ డిజైనర్, బిజినెస్‌ ఉమెన్‌ కోకో చానెల్‌ నుండి ప్రేరణ పొందుతాను. మూస విధానాలను దాటి ఆలోచించడమే నా విజయం’ అనేది ఈ ఫస్ట్‌ ఇండియన్‌ ఉమన్‌ వెడ్డింగ్‌ ప్లానర్‌ మాట. ఇప్పటికి 500 పెళ్లిళ్ళను అద్భుతంగా చేసిందన్న ఘనత వందన ఖాతాలో జమ అయ్యింది. దివ్య – వితిక బెంగుళూరు వెడ్డింగ్‌ ప్లానర్స్‌ దివ్య–వితిక లు ప్రారంభించిన సంస్థ. వీరి సోషల్‌ మీడియా అకౌంట్‌ చూస్తే చాలు ఆ పెళ్లిళ్లు ఎంత గ్రాండ్‌గా ఉంటాయో కళ్లకు కడతాయి. గతంలో మిస్‌ ఇండియా పోటీలలో పాల్గొన్న ఈ ఇద్దరు దివ్యా చౌహాన్, వితికా అగర్వాల్‌ స్నేహితులయ్యారు.  ‘దివ్య వితిక’ అని తమ పేరుతోనే 2009లో వెడ్డింగ్‌ ప్లానర్‌ కంపెనీని ప్రారంభించారు. తమ ప్లానింగ్‌లో భాగంగా ఎక్కడా ఆనందాన్ని మిస్‌ కానివ్వదు. వచ్చే అతిథులు చూపులకు పూర్తిగా ఓ కళారూపంగా, వినోద భరితంగా వీరి ఈవెంట్‌ డిజైనింగ్‌ ఉంటుంది. ఒక బలమైన థీమ్, కలర్‌ డిజైన్, అద్భుతమైన అలంకరణ కావాలనుకుంటే దివ్య వితికను కలవాల్సిందే అనేలా వీరి ప్లానింగ్‌ ఉంటుంది. టీనా థర్వాణి వెడ్డింగ్‌ ప్లానింగ్‌ కంపెనీ ‘షాదీ స్క్వాడ్‌’ సహ వ్యవస్థాపకురాలు టీనా థర్వాణి. ఈ కంపెనీలో కొనసాగాలని నిర్ణయించుకోవడానికి ముందు టీనా చిత్ర నిర్మాణంలో పనిచేసింది. ఇటలీలోని టుస్కానీలో బాలీవుడ్‌ బ్యూటిఫుల్‌ కపుల్‌గా పేరొందిన అనుష్క–విరాట్‌కోహ్లి (విరుష్క)ల అందమైన పెళ్లి వేడుకను టీనా ప్లాన్‌ చేసింది. ఈ జంట వారి ప్రత్యేక రోజును వారి ఊహలను, గ్రాండ్‌నెస్‌ను కలిపి ఆవిష్కరించింది. టీనా చేసే థీమ్‌ బేస్డ్‌ ప్లానింగ్‌లో ఒక ప్రత్యేకమైన రిచ్‌నెస్‌తో పాటు యువజంట కలలను కళ్లముందు నిలుపుతుంది. దేవికా సఖుజా ఢిల్లీలో ఉంటున్న ఈ వెడ్డింగ్‌ ప్లానర్‌ తన పేరుతో స్థాపించిన సొంత కంపెనీకి ఈవెంట్‌ కో ఆర్డినేటర్‌గా వ్యవహరిస్తున్నారు. గతం నుంచి తీసుకున్న థీమ్‌ను ప్రస్తుత కాలానికి తగినట్టుగా వినూత్నంగా నవీకరిస్తుంది. ఈ రకమైన థీమ్‌లను రూపొందించడంలో దేవికకు ప్రత్యేకమైన పేరుంది. సన్నిహితుల మధ్య జరిగే  చిన్న సమావేశమైనా, పెళ్లి వంటి పెద్ద వేడుకలైనా ప్రతీ క్షణం ఆహూతులు ఆస్వాదించే విధంగా జంటకు ఎప్పటికీ గుర్తుండిపోయే విధంగా ఈవెంట్‌ను ప్లాన్‌ చేయాలన్నదే దేవిక అభిమతం. సందర్భానికి తగిన విధంగా సరైన వాతావరణాన్ని తనదైన కోణంలో సృష్టించకపోతే వేడుక సంపూర్ణం కాదనేది దేవికా సఖుజా అభిప్రాయం. వేడుక సందర్భాన్ని బట్టి ఎలాంటి డిజైన్లనైనా ఏ బడ్జెట్‌లోనైనా పూర్తి చేయడంలో దేవిక సఖుజ దిట్ట. ప్రీతి సిధ్వాని రెండు దశాబ్దాలుగా వెడ్డింగ్‌ ప్లానింగ్‌లో తీరికలేకుండా ఉంటున్నారు ప్రీతి సిధ్వాని. ‘డ్రీమ్జ్‌ క్రాఫ్ట్‌’ పేరుతో 2002లో ప్రారంభించిన వెడ్డింగ్‌ ప్లానింగ్‌ కంపెనీ నిర్వహణతో పాటు సినిమా సెట్టింగ్‌ డిజైన్లలోనూ బిజీగా ఉంటారు ప్రీతి. సినిమా సెట్టింగ్స్‌ నుంచి పెళ్లి వేడుకల సెట్టింగ్స్‌తో ఆమె ఈ మార్కెట్లోకి ప్రవేశించింది. దేశ నలుమూలల నుండి వెడ్డింగ్‌ ప్లానింగ్‌కు సంబంధించిన సృజనాత్మక ఐడియాల కోసం ప్రీతిని సోషల్‌మీడియా ద్వారా కాంటాక్ట్‌ చేస్తూనే ఉంటారు. ఆకాశమంత పందిరి, భూదేవి అంత అరుగు వేసి ఎంతో వైభవంగా జరుపుకోవాలనే ఆలోచన ఒక్క పెళ్లి విషయంలోనే చేస్తారు. వధువు, వరుడి వైపు కుటుంబాలు ప్రశాంతంగా, సంబరంగా జరుపుకునే ఈ వేడుక అన్నీ పద్ధతి ప్రకారం జరగాలంటే ఓ పెద్ద సవాల్‌. రకరకాల అంశాలతో కూడి ఉండే ఈ వేడుక బాధ్యతను సవాల్‌గా తీసుకొని తమ సమర్థతను చాటుతున్నారు ఈ మహిళామణులు.

స్త్రీల గళాల వల్లే ఈ ప్రపంచం సంగీతమయం అయ్యిందంటే ఎవరూ కాదనకపోవచ్చు. భారతీయ మహిళ తన గొంతు వినిపించడం, తన మాటకు విలువ తెచ్చుకోవడం, తన గళంతో ఉపాధి పొందడం ఇంకా సంపూర్ణంగా సులువు కాలేదు. యాంకర్లు, డబ్బింగ్‌ ఆర్టిస్టులు, అనౌన్సర్లు, గాయనులు, రిసెప్షనిస్టులు, కాల్‌ సెంటర్‌ ఉద్యోగినులు... మంచి గొంతు వల్లే ఉపాధి పొందుతున్నారు. నిత్య జీవితంలో గొంతు పెగల్చకుండా జీవనం సాగదు. ‘ప్రపంచ గళ దినోత్సవం’ మన గొంతును జాగ్రత్తగా కాపాడుకోవాల్సిన అవసరాన్ని నొక్కి చెబుతుంది. అంగీకారానికైనా అభ్యంతరానికైనా గొంతును సవరించమని కోరుతుంది. గొంతు నొప్పి వస్తే తప్ప గొంతును పట్టించుకోని మనం మన గళానికి ఏం ఇస్తున్నాం? మన గళంతో ఏం పొందుతున్నాం? సీనియర్‌ నటి లక్ష్మితో నటుడు కమల హాసన్‌ ఒకసారి ‘మీరు రోజూ గుడ్‌ మార్నింగ్‌ చెప్తే చాలు... మీ గొంతు విని ఆ రోజంతా ఉత్సాహంగా గడిపేయగలను’ అన్నాడట. ఇది ప్రేమ ప్రకటన కాదు. ఒక మంచి గొంతు వింటే వచ్చే ఉత్సాహం గురించి. మంచి గొంతు కలిగి, అందులో ఉత్సాహం నిండి ఉంటే మనకు మనం పొందే వెలుగు సరే. జగానికి కూడా వెలుగు ఇవ్వవచ్చు. గొంతు పై ఆంక్ష భారతీయ సమాజంలో ‘ఆడది గడప దాటకూడదు. ఇంట్లో నోరు మెదపకూడదు’ అనే భావన అనేక శతాబ్దాలు రాజ్యమేలింది. ‘ఇంట్లో ఆడపిల్లా ఉందా లేదా అన్నట్టు ఆమె గొంతు వినిపించాలి’ అని అనేవారు. ఆడపిల్ల తనకో నోరు ఉన్నట్టు, ఆ నోటి నుంచి మాట రాగలదు అన్నట్టు ఉండటాన్ని తీవ్రంగా ఆక్షేపించారు. అబ్బాయిలకు. ఆ అబ్బాయి పెద్దయ్యి పురుషుడు అయితే అతని గొంతు అన్ని విధాలా అనుమతి ఉంటుంది. కాని స్త్రీకి మాత్రం కాదు. గొంతు ‘వాడిన’ స్త్రీని ‘గయ్యాళి’ అనడానికి సమాజం రెడీగా ఉండేది. అది కాదు ఆ గొంతును ప్రదర్శనకు పెట్టడం నామోషీగా దిగువ రకం స్త్రీలు చేసే పనిగా ప్రచారం చేశారు. పాటలు పాడేవాళ్లను, నలుగురూ వినేలా కవిత్వం పలికే వారిని, వేదిక ఎక్కి ఏదైనా అభిప్రాయం చెప్పేవారిని సమాజం న్యూనత పరిచేలా చూసింది. సరిగా చెప్పాలంటే న్యూనతతో చూసింది. ఆడేపాడే స్త్రీలకు ఒక కులాన్ని, ఒక సమూహ స్వభావాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. స్త్రీలు మెదడు ఉపయోగించరాదు. శారీరక బలాన్ని ఉపయోగించరాదు. మాటను కూడా ఉపయోగించరాదు. భర్తకు, కుటుంబానికి తప్ప తమ గొంతు ఎలా ఉంటుందో తెలుపకనే... వినిపించకనే గతించిపోయిన స్త్రీలు కోట్లాది మంది. పేరంటం పాటలు పాడటాన్ని కూడా చాలా బిడియంతో నిండిన విషయంగా సగటు స్త్రీలు భావించేవారంటే గొంతు విప్పడం గురించి ఎన్ని ఆంక్షలు ఉండేవో అర్థం చేసుకోవచ్చు. మీ గొంతు మీ హక్కు మనిషి మనుగడకు, ఉపాధికి గొంతు ఒక ప్రధాన సాధనం. అయితే ఆ గొంతుతో అవకాశం పొందే హక్కుదారు మొదట మగవాడే అయ్యాడు. స్త్రీల గొంతు ఇంటికే పరిమితమైంది. పెళ్లికి ముందు ఎంతో అద్భుతమైన గాయనులుగా గుర్తింపు పొందినవారు పెళ్లి తర్వాత ‘భర్తకు ఇష్టం లేదని చెప్పి’ తమ కెరీర్‌లను వదులుకున్నారు. మొదటి రేడియో అనౌన్సర్‌గా పని చేసే మహిళలు, మొదటి టీవీ అనౌన్సర్‌గా పని చేసే మహిళలు, ఆ తర్వాత టెలిఫోన్‌ ఆపరేటర్లు, రైల్వే అనౌన్సర్లు, డబ్బింగ్‌ ఆర్టిస్టులు, యాంకర్లు, ఇప్పుడు కాల్‌సెంటర్‌ ఉద్యోగినులు తమ గొంతు ను ఒక ఉపాధి చేసుకోవడానికి సుదీర్ఘ పయనం చేయాల్సి వచ్చింది. ఇవాళ రాజకీయ పార్టీలకు స్పోక్స్‌పర్సన్స్‌ దగ్గరి నుంచి విదేశాంగ వ్యవహారాలను తెలియచేసే ప్రతినిధుల వరకు స్త్రీలు తమ గొంతును, మాటను సమర్థంగా ఉపయోగించే స్థాయికి ఎదిగారు. హేళనా బుద్ధి స్త్రీలు చాడీలు చెప్పుకుంటారని, గోడకు ఈ పక్క ఆ పక్క నిలబడి గంటల కొద్దీ ఊసుపోని కబుర్లు చెప్పుకుంటారని హేళన చేసే కార్టూన్లతో జోకులతో వారిని పలుచన చేసే భావజాలం కొనసాగుతూనే ఉంది. బయట మాట్లాడే వీలు లేనప్పుడు, ఆఫీసుల్లో మాట్లాడే వీలులేనప్పుడు, చాయ్‌ హోటళ్లలో మాట్లాడే వీలు లేనప్పుడు, స్నేహబృందాలుగా కూచుని మాట్లాడుకునే వీలు లేనప్పుడు, ఇంట్లోనే ఉండక తప్పనప్పుడు స్త్రీలు గోడకు ఈ పక్క ఆ పక్క మాట్లాడక ఎక్కడ మాట్లాడతారు? మాటకు ముఖం వాచిపోయేలా చేసి ఆ తర్వాత వారు గంటల తరబడి మాట్లాడతారనడం ఎంత వరకు సబబో ఆలోచించాలి. గొంతు ఆరోగ్యం స్త్రీలు వయసు పెరిగే కొద్ది గొంతులో వచ్చే మార్పులను గమనించుకోవాలని ‘ప్రపంచ గళ దినోత్సవం’ సూచిస్తోంది. వినోద రంగంలో ఉండే స్త్రీలు, గొంతు ఆధారంగా ఉపాధి పొందే స్త్రీలు తమ గొంతు గురించి చైతన్యం కలిగించుకోవాల్సిన రోజే ‘ప్రపంచ గళ దినోత్సవం. పిల్లల గొంతు సమస్యలు గాని, స్త్రీల గొంతు సమస్యలు కాని నిర్లక్ష్యం చేయకుండా వైద్య సహాయం పొందాలని కోరుతుంది. 1999లో బ్రెజిల్‌ దేశంలో మొదలైన ప్రపంచ గళ దినోత్సవం నేడు ప్రపంచమంతా జరుపుకుంటోంది. ఇంట్లో ఆడపిల్ల అల్లరి చేస్తుంటే ‘ఏంటా గొంతు’ అని గద్దించే భావధారకు ఇవాళైనా స్వస్తి పలకాల్సిన అవసరాన్ని ఈ దినం ప్రత్యేకంగా గుర్తు చేస్తోంది. – సాక్షి ఫ్యామిలీ

నేషనల్‌ జియోగ్రాఫిక్‌ వాళ్లు ఢిల్లీలో నిన్న ‘ఉమెన్‌ ఆఫ్‌ ఆనర్‌ : డెస్టినేషన్‌ ఆర్మీ’ అనే డాక్యుమెంటరీ ఫిల్మ్‌ ను ప్రదర్శించారు. ఆ షో కి ఎన్‌.సి.సి. గర్ల్‌ కెడేట్స్, ఉమెన్‌ ఆఫీసర్స్‌ వచ్చారు. చీఫ్‌ గెస్ట్‌ లెఫ్టినెంట్‌ జనరల్‌ మాధురీ కణిట్కర్‌! షో అయ్యాక ‘‘హౌ ఈజ్‌ ది జోష్‌’’ అని అమ్మాయిల్ని అడిగారు. ‘‘ఓ..’’ అని నోటికి రెండు వైపులా చేతులు అడ్డుపెట్టి ఉత్సాహంగా అరిచారు అమ్మాయిలు. ‘‘మనలో ఎక్స్‌ట్రా ఎక్స్‌ క్రోమోజోమ్‌ ఉంది. మల్టీ టాస్కింగ్‌ చేయగలం. ఆర్మీ మిమ్మల్ని ఉమన్‌గా కాదు, ఒక సోల్జర్‌ గా గుర్తిస్తుంది. అదే మనకు కావలసిన గుర్తింపు’’ అంటూ.. వాళ్ల జోష్‌ ను మరింతగా పెంచారు కణిట్కర్‌. మాధురీ కణిట్కర్‌ ఇండియన్‌ ఆర్మీలో లెఫ్ట్‌నెంట్‌ జనరల్‌. ఢిల్లీ కంటోన్మెంట్‌ ఏరియాలోని ఎన్‌.సి.సి. ఆడిటోరియంలో శుక్రవారంనాడు ఎన్‌.సి.సి. గర్ల్‌ కెడెట్‌లు, ఎన్‌.సి.సి. ఉమెన్‌ ఆఫీసర్స్‌ హాజరైన ఒక ప్రత్యేక కార్యక్రమానికి ఆమె ప్రత్యేక అతిథిగా వెళ్లారు. ఆ ప్రత్యేక కార్యక్రమం ఓ డాక్యుమెంటరీ చిత్ర ప్రదర్శన. అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవం సందర్భంగా నేషనల్‌ జియోగ్రాఫిక్‌ చానెల్‌ వాళ్లు ఆర్మీలో చేరాలని అనుకుంటున్న అమ్మాయిల కోసం ఆ చిత్రాన్ని ప్రదర్శించారు. ‘ఉమెన్‌ ఆఫ్‌ ఆనర్‌ : డెస్టినేషన్‌ ఆర్మీ’ అనే ఆ చిత్రం చాలా ఇన్‌స్పైరింగ్‌గా ఉంది. మహిళాశక్తికి ఒక పవర్‌ ప్రెజెంటేషన్‌లా ఉంది. గర్ల్‌ కెడెట్స్‌ లీనమైపోయి చూస్తున్నారు. అప్పటికప్పుడు ఆర్మీలో చేరిపోయి తమ సత్తా ఏంటో చూపించాలన్నంతగా వారిని ఆ చిత్రం బందీని చేసింది. మాధురీ కణిట్కర్‌ కూడా వాళ్లతో కూర్చొని ఆ డాక్యుమెంటరీని చూశారు. చిత్రం పూర్తవగానే గర్ల్‌ కెడెట్స్‌ అరుపులు, చప్పట్లు! ‘ఉమెన్‌ ఆఫ్‌ ఆనర్‌ : డెస్టినేషన్‌ ఆర్మీ’ స్క్రీనింగ్‌ కార్యక్రమంలో మాధురీ కణిట్కర్‌ అప్పుడు అడిగారు మాధరి.. ‘హవ్వీజ్‌ ద జోష్‌?’ అని! ‘సూపర్బ్‌గా ఉంది మేడమ్‌’ అన్నారు అమ్మాయిలు. ‘‘కానీ ఆర్మీలో ఉద్యోగం బెడ్‌ ఆఫ్‌ రోజెస్‌ కాదు’’ అన్నారు మాధురి. ఆ మాటకు కొంచెం నిరుత్సాహం. ‘‘అయితే ఆర్మీ మిమ్మల్ని ఒక శక్తిగా మలుస్తుంది’’ అని కూడా అన్నారు మాధురి. నిరుత్సాహం స్థానంలో మళ్లీ ఉత్సాహం! అప్పుడిక ఆమె భారత సైన్యంలో తన ప్రయాణం ఎలా ఆరంభమైందీ చెప్పడం మొదలు పెట్టారు. మాధురి ఆర్మీలోకి వచ్చేటప్పటికి మహిళా అధికారులు సంప్రదాయ వస్త్రధారణ అయిన చీరలో కనిపించారు! క్రమంగా యూనిఫామ్‌లోకి మారిపోయారు. 37 ఏళ్లుగా ఆర్మీలో ఉన్నారు మాధురి. ఆర్మీలోని మెడికల్‌ విభాగంలో ఆఫీసర్‌ తను. లెఫ్ట్‌నెంట్‌గా చేరి లెఫ్ట్‌నెంట్‌ జనరల్‌ ర్యాంకుకు చేరుకున్నారు. ఆర్మీలో పైనుంచి మూడో ర్యాంకే లెఫ్టినెంట్‌ జనరల్‌. (మొదటి ర్యాంక్‌ ఫీల్డ్‌ మార్షరల్‌. రెండో ర్యాక్‌ జనరల్‌). ఆర్మీలో తన వైద్య సేవలకు అతి విశిష్ట సేవామెడల్, విశిష్ట సేవామెడల్‌ కూడా పొందారు. ∙∙ నేషనల్‌ జియోగ్రాఫిక్‌ షోకి ఆమె ఆర్మీ దుస్తుల్లోనే వచ్చారు మాధురీ కణిట్కర్‌. ‘‘ఆర్మీలో చేరాక మీరు స్త్రీనో, పురుషుడో కాదు. ఒక సోల్జర్‌ మాత్రమే. స్త్రీ అనే గుర్తింపు కన్నా, సోల్జర్‌ అనే గుర్తింపే మనకు ముఖ్యం. ఆర్మీలో చేరక ముందు కూడా మనం సోల్జరే. స్త్రీలో సహజంగానే సైనిక శక్తి ఉంటుంది కనుక’’ అని మాధురి చెప్పడం కెడెట్‌ గర్ల్స్‌కి ఉత్సాహాన్ని ఇచ్చింది. ఎన్‌.సి.సి.లో కొత్తగా జాయిన్‌ అయినవాళ్లే వాళ్లంతా. ‘‘సోల్జర్‌కి జెండర్‌ ఉండదు. అది మన మైండ్‌లో ఉంటుంది. మహిళల జెండర్‌ వారిలో పవర్‌ మాత్రమే’’ అని మాధురి చెప్పడం కూడా ఆ పిల్లల్ని బాగా ఆకట్టుకుంది. ఒక ఆర్మీ పర్సన్‌ మాటలు ఎంతలా పని చేస్తాయంటే.. అది ఆర్మీ గొప్పతనమే అనాలి. ఆర్మీలో చేరిన ప్రతి వ్యక్తినీ అలా తీర్చిదిద్దుతుంది ఆర్మీ. సమాజంలో స్ఫూర్తిని నింపేలా. ‘‘అమ్మాయిలూ మీకొక మాట చెప్తాను వినండి. మనకు అదనంగా ఒక ‘ఎక్స్‌’ క్రోమోజోమ్‌ ఉంది. అది మన చేత మల్టీ టాస్కింగ్‌ చేయిస్తుంది. లక్ష్యం కోసం పరుగులు తీయిస్తుంది. కలల్ని నిజం చేసుకుని శక్తిని ఇస్తుంది. ఏ ఉద్యోగంలోనైనా మనకు ఛాలెంజింగ్‌ ఏమిటంటే.. ఇంటిని, ఆఫీస్‌ని బ్యాలెన్స్‌ చేసుకుంటూ పోవడం. అది సాధ్యమైతే మనకు ఏదైనా సాధ్యమే. ఉద్యోగానికి ఇల్లు, ఇంటికి ఉద్యోగం అడ్డుపడవు. నన్నే చూడండి. నా భర్త కూడా ఆర్మీలోనే చేసేవారు. ఇద్దరం ఆర్మీలోనే ఉన్నా 24 ఏళ్ల పాటు ఒకేచోట లేము. కానీ ఆర్మీ మాకు సపోర్ట్‌గా ఉంది. ఇద్దరం ఒకచోట లేకున్నా ఇద్దరం ఆర్మీలోనే ఉన్నామన్న భావనను ఆర్మీనే మాకు కలిగించింది. మహిళలకు సురక్షితమైన ఉద్యోగరంగం ఆర్మీ అని చెప్పగలను’’ అని మాధురి తన అనుభవాలు కొన్ని చెప్పారు. ‘‘ఉమన్‌లో ఆర్మీ పవర్‌ ఉంది. ఆర్మీకి ఉమన్‌ పవర్‌ అవసరం ఉంది’’ అని చివర్లో మాధురీ కణిట్కర్‌ అన్నమాట.. అమ్మాయిలకు డాక్యుమెంటరీ ఎంత జోష్‌ని ఇచ్చిందో అంతే జోష్‌ను ఇచ్చి ఉండాలి. వారంతా నోటికి రెండు చేతులూ అడ్టుపెట్టుకుని కోరస్‌గా మళ్లొకసారి ‘ఓ’ అని ఉల్లాసంగా చప్పట్లు చరిచారు.

సాక్షి,సిటీబ్యూరో: తరుణి మధురానగర్‌ మెట్రో స్టేషన్‌ సమీపంలో మహిళలకు ప్రత్యేకంగా 60 రోజుల పాటు ఎగ్జిబిషన్‌ నిర్వహించనున్నట్లు హెచ్‌ఎంఆర్‌ ఎండీ ఎన్వీఎస్‌రెడ్డి తెలిపారు. త్వరలో ఈ ప్రదర్శనను ప్రారంభిస్తామన్నారు. ఈ స్టేషన్‌ నిర్వహణ బాధ్యతలు పూర్తిగా మహిళలే చేపడతారన్నారు. ఈ ప్రదర్శనలో మహిళలు, చిన్నారులకు సంబంధించిన అన్ని రకాల వస్తువులు లభ్యమయ్యేలా దుకాణాలను ఏర్పాటు చేయనున్నామన్నారు. స్టేషన్‌ సమీపంలో సుమారు రెండు ఎకరాల విస్తీర్ణంలో ఇందుకు సంబందించి ఏర్పాట్లు చేస్తున్నట్లు తెలిపారు. మహిళా సాధికారత పెంచడం, లింగ సమానత్వ సాధనను ఈ స్టేషన్‌ను తీర్చిదిద్దుతున్నామన్నారు. ఈ సందర్భంగా పలు పోటీలను నిర్వహిస్తున్నట్లు తెలిపారు. పోటీల వివరాలివీ.. ♦ ఆన్‌లైన్‌ స్లోగన్‌ కాంపిటీషన్‌: మహిళా సాధికారత, లింగ సమానత్వంపై స్లోగన్‌లను హెచ్‌టీటీటీపీఎస్‌://హెచ్‌ఎంఆర్‌ఎల్‌.సిఓ.ఐఎన్‌కు పంపించాల్సి ఉంటుంది. స్లోగన్లు ప్రధానంగా  భారతీయ కుటుంబంలో మహిళల కీలక పాత్ర, ఆడపిల్లల చదువు ప్రాముఖ్యత, తల్లి, చెల్లి, భార్య, బామ్మలుగా మహిళలు నిర్వహించే పాత్రలకు సంబంధించినవై ఉండాలి. ♦ ఒక వైపు ఉద్యోగాలు చేస్తూ..మరోవైపు కుటుంబ బాధ్యతలు నిర్వహిస్తున్న మహిళలు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలపై చర్చాగోష్టి. ♦ చిన్నారులకు పెయింటింగ్, డ్రాయింగ్, వ్యాసరచన, వక్తృత్వ పోటీల నిర్వహణ. ♦ మహిళలకు రంగోలి, కుకింగ్‌లపై పోటీలు. ♦ బెంగాళీ, తమిళ, మళయాలి, గుజరాతి, మరాఠి, రాజస్థానీ, ఈశాన్య భారత రాష్ట్రాల సంప్రదాయలు, కళల ప్రదర్శనలు. తరుణి ఎగ్జిబిషన్‌ ప్రత్యేకతలివీ.. ♦ ఈ ప్రదర్శన తిలకించేందుకు వచ్చే వారికి ప్రవేశం ఉయితం.   ♦ ఈ ప్రదర్శనలో 150 దుకాణాలను ఏర్పాటుచేయనున్నారు. వీటిలో మహిళలు, చిన్నారులకు అవసరమైన అన్ని రకాల వస్తువులు లభ్యమౌతాయి. ♦ వెయ్యి ద్విచక్రవాహనాలు, వంద కార్లు పార్కింగ్‌ చేసుకునే అవకాశం. ♦ చిన్నారుల ఆటా–పాటకు అనుగుణంగా ప్లే ఏరియా, ఇతర గేమ్స్‌ను ఇక్కడ ఏర్పాటు చేస్తారు. ♦ దేశ, విదేశీ వంటకాలను రుచిచూసేందుకు ఫుడ్‌కోర్టులు ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ♦ వివిధ సంప్రదాయ, సాంస్కృతిక కళల ప్రదర్శనకు ఏర్పాట్లు. ♦ ఫైర్‌సేఫ్టీ ఏర్పాటు. ♦ కట్టుదిట్టమైన భద్రతా ఏర్పాట్లు ♦ మహిళా పారిశ్రామిక వేత్తలను స్టాల్స్‌ ఏర్పాటుకు ప్రోత్సహించడం. తరుణి ఎగ్జిబిషన్‌లో స్టాల్స్‌ ఏర్పాటు చేయాలనుకుంటున్నారా...? ఈ ఎగ్జిబిషన్‌లో స్టాల్స్‌ ఏర్పాటు చేయాలనుకునేవారు హెచ్‌ఎంఆర్‌ఎల్‌ ఎస్టేట్‌ మేనేజర్‌ సయ్యద్‌ అబ్దుల్‌ మాజిద్‌ మొబైల్‌ నం.7702800944, జీఎం రాజేశ్వర్‌ మొబైల్‌ నం.8008456866 సంప్రదించాలని హెచ్‌ఎంఆర్‌ అధికారులు తెలిపారు. 

ప్రయాణాలు ఎదుగుదలకు తోడ్పతాయి. కెరియర్‌లోనే కాదు, మనిషిగా కూడా ఎదుగుతాం! ఎదిగాక చేయవలసిన ప్రయాణాలు కొన్ని ఉంటాయి. అవి ఎంతో ఆసక్తికరంగా సాగుతాయి. ఆహ్లాదం కలిగిస్తాయి. ఆదర్శవంతంగా ఉంటాయి.పెద్దపెద్ద హోదాల్లోని మహిళలు కొందరుఎప్పుడూ ప్రొఫెషనల్‌ ట్రిప్పుల్లో ఉంటారు.  వాళ్ల ట్రిప్‌ స్టెయిల్‌లో మనకు పనికొచ్చే టిప్స్‌ ఇవి.  ఫర్జానా హక్‌ (ముంబై) హెడ్, యూరప్‌ టెలికామ్‌ బిజినెస్‌ యూనిట్‌గ్లోబల్‌ హెడ్, స్ట్రాటెజిక్‌ గ్రూప్‌ అకౌంట్స్, టి.సి.ఎస్‌.టాటా గ్రూప్‌లో ట్రైనీగా చేరి, ఉన్నతస్థాయికి ఎదిగిన ఫర్జానా ఏడాదికి 180 నుంచి 200 రోజులు ప్రయాణాల్లోనే ఉంటారు. ఎక్కువగా ఐరోపా దేశాలకు ప్రొఫెషనల్‌ ట్రిప్‌ కొట్టి వస్తారు. ప్రయాణ సమయంలో పుస్తకాలు చదవడం ఇష్టం. పుస్తకాల్లో ముఖ్యమైన పాయింట్స్‌ ఉంటే ఫ్లయిట్‌లోనే నోట్‌ చేసుకుంటారు. ఫర్జానా దగ్గర తాతగారు కానుకగా ఇచ్చిన ఇంకు పెన్ను  ఉంది. ఇప్పటికీ ఆ పెన్ను వాడుతున్నారు.అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : జర్నీని ఎంజాయ్‌ చెయ్యండి. ఫ్యామిలీకి, ఫ్రెండ్స్‌కి మీ లైఫ్‌లో ప్రాధాన్యం ఇవ్వండి. అవనీ బియానీ (ముంబై) కాన్సెప్ట్‌ హెడ్, ఫుడ్‌హాల్‌ ఈ రిటైల్‌ ఫుడ్‌ చెయిన్‌... అసలు బియానీ ఐడియాల వల్లే నడుస్తోంది. నెలలో కొన్నిరోజులైనా ఈమె బిజినెస్‌ ట్రిప్‌ ఉంటారు. ముఖ్యంగా లండన్, న్యూయార్క్, స్విట్జర్లాండ్‌లలో పనులు చక్కబెట్టుకొస్తుంటారు. బీచ్‌ లవర్‌. స్కీయింగ్‌ ఇష్టం. తెల్లవారక ముందే బయల్దేరే విమానాల ప్రయాణం బియానీకి అస్సలు ఇష్టం ఉండదు. కొన్ని మనుషులు, కొత్త ప్రదేశాలు ఆమె నిరంతర ఉల్లాస రహస్యం. ఐప్యాడ్‌ లేకుండా బియానీ అడుగు బయటపెట్టరు. అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : కొత్త రుచులకోసమైనా ప్రయాణాలు చేసి తీరవలసిందే. ప్రియా పాల్‌ (కోల్‌కతా) చైర్‌ పర్సన్, ది పార్క్‌ హోటల్స్‌నెలలో కనీసం 10 నుంచి 12 రోజులో విమానాల్లో చక్కర్లు కొడుతుంటారు! నవీ ముంబై, బెంగళూరు, చెన్నై, గోవా, హైదరాబాద్, ప్యారిస్, లండన్‌లలో ఆమెకు పని ఉంటుంది. ఎక్కువగా న్యూయార్క్‌ వెళుతుంటారు. అక్కడి ‘నోమాడ్‌’ లో దిగుతారు. ఏ ప్రాంతానికి వెళ్లినా అక్కడ మళ్లీ వెహికిల్స్‌ ఎక్కకుండా.. వీలైనంత వరకు బ్రేక్‌ఫాస్ట్‌కీ, లంచ్‌కీ, డిన్నర్‌కి, ఇంకా.. సైట్‌ సీయింగ్‌లకు నడిచే వెళ్లమని ఆమె సలహా ఇస్తారు.అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : మీరు ఉన్న చోటి నుంచి కొత్తగా ఎక్కడికైనా సరే నాలుగు అడుగులు వేసి రండి.   గుంజన్‌ సోనీ (బెంగళూరు) హెడ్, జబాంగ్‌ అండ్‌ సీఎంవో, మింత్రాఫ్యాషన్‌ పోర్టల్‌ హెడ్డుగా ఏడాదికి 200 రోజులు బిజినెస్‌ ట్రిప్పులోనే ఉంటారు. ఢిల్లీ, హాంకాంగ్, సింగపూర్, లండన్, యు.ఎస్‌. ఆమె తరచూ వెళ్లే ప్రదేశాలు. మీటింగ్‌ ఉన్న దేశంలో లేదా సిటీలో ఇరవై నాలుగు గంటల ముందే సోనీ సిద్ధంగా ఉంటారు. ఫ్రెండ్స్‌కి, కుటుంబ సభ్యులకు గుర్తుపెట్టుకుని మరీ గిఫ్టులు కొంటారు.అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : తప్పనిసరిగా ప్రయాణాలు చెయ్యాలి. అందువల్ల మన ప్రపంచం విస్తృతమౌతుంది. విష్పలరెడ్డి (న్యూఢిల్లీ) చీఫ్‌ పీపుల్స్‌ ఆఫీసర్, ఊబర్‌ ఇండియా అండ్‌ సౌత్‌ ఏషియాఎక్కువగా హైదరాబాద్, బెంగళూరు, శాన్‌ఫ్రాన్సిస్‌కోలకు ట్రావెల్‌ చేస్తుంటారు. కొండప్రాంతపు బీచ్‌లను ఇష్టపడతారు. వెళ్లిన చోట పని పూర్తి కాగానే తప్పనిసరిగా అక్కడి ఫ్రెండ్స్‌ని కలుస్తారు. లండన్‌ వెళ్లినప్పుడు బకింగ్‌హామ్‌ ప్యాలెస్‌ సమీపంలోని గోరింగ్‌ హోటల్‌లో స్టే చేస్తారు. ఒంటరిగా ప్రయాణం చేయడం ఇష్టం. ఏకాంతం లభిస్తుందట. అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : ఒంటరిగా ప్రయాణించడంలోని స్వేచ్ఛను అనుభూతి చెందండి. అవనీ దావ్దా  (ముంబై) మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్, గోద్రెజ్‌ నేచర్స్‌ బాస్కెట్‌ఏడాదిలో 40 రోజులు టూర్‌లోనే ఉంటారు. బెంగళూరు, పుణె, ఢిల్లీ, దుబాయ్, ఆస్ట్రేలియా, ఐరోపా దేశాలకు తిరుగుతుంటారు. ఆహార ఉత్పత్తులను విక్రయిస్తుండే కంపెనీకి ఎం.డీ. అయిన దావ్దాకు లండన్‌ వెళ్లినప్పుడు సెయింట్‌ జేమ్స్‌ కోర్ట్‌లో లంచ్‌గానీ, డిన్నర్‌ గానీ చేయడం ఇష్టం. మాయిశ్చరైజర్, సౌకర్యవంతంగా ఉండే కాలిజోళ్లను దగ్గర ఉంచుకోవడం మర్చిపోరు. టూర్‌లో రూమ్‌ సర్వీస్‌ని అస్సలు ఉపయోగించుకోరు. బయటికి వెళ్లే తిని వస్తారు. అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : ప్రయాణాలు మీ జీవితానికి సహజసిద్ధమైన పౌష్టికాహారాన్ని అందిస్తాయి.  అపూర్వ పురోహిత్‌ (ముంబై) ప్రెసిడెంట్, జాగరణ్‌ ప్రకాశన్‌ లిమిటెడ్‌మీడియా పరిశ్రమలో మూడు దశాబ్దాల అనుభవం ఉన్న అపూర్వ ప్రింట్, రేడియో, డిజిటల్‌ కంటెంట్‌ కోసం గత ఐదేళ్లలో దాదాపుగా ప్రతి వారం విదేశీయానంలోనే ఉన్నారు! యు.కె. సింగపూర్, హాంకాంగ్, న్యూఢిల్లీ బెంగళూరు.. ప్రధానంగా ఆమె ప్రయాణ ప్రదేశాలు. ఎప్పుడూ తను వాడే షాంపూ, కండిషన్‌ కూడా ఆమె బ్యాగ్‌లో ఉంటాయి. అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : కెరీర్, కుటుంబం.. ఈ రెండింటి లోనూ సక్సెస్‌ సాధించాలి. రాధా కపూర్‌ (ముంబై) ఫౌండర్‌ అండ్‌ ఎగ్జిక్యూటివ్‌ డైరెక్టర్, ఐ.ఎస్‌.డి.ఐ.ఐ.ఎస్‌.డి.ఐ. అంటే ఇండియన్‌ స్కూల్‌ ఆఫ్‌ డిజైన్‌ అండ్‌ ఇన్నోవేషన్‌. ఇక చెప్పేదేముందీ డిజైనింగ్‌ ఒక సృజనాత్మక అన్వేషణ. ప్రపంచమంతా తిరుగుతారు రాధ. ముఖ్యంగా ప్యారిస్, న్యూయార్క్‌ మీటింగులకు. ఫ్లయిట్‌ దిగాక పనుల్లో బిజీ అయిపోతారు కానీ, ఫ్లయిట్‌లో ఉన్నప్పుడు ఏమీ తినరు. ఫ్లయిట్‌ దిగాక పనులు అయ్యాక కానీ తన సొంత పనులు చూసుకోరు. యోగాకి మాత్రం టైమ్‌ అడ్జెస్ట్‌ చేసుకుంటారు. అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : ఎక్కువ తినకండి. స్లిమ్‌గా ఉండండి. ప్రయాణాలు చేస్తూ ఉండండి. ఉపాసన టాకు (న్యూఢిల్లీ) కో–ఫౌండర్, మొబీక్విక్‌ ఈ మొబైల్‌ పేమెంట్‌ కంపెనీ సారథి నెలలో కనీసం రెండుసార్లు జర్నీ చేస్తారు. కొన్నిసార్లు తన రెండేళ్ల బిడ్డను కూడా వెంట తీసుకెళతారు. తరచూ సింగపూర్, యు.కె., యు.ఎస్‌. వెళ్లొస్తుంటారు. ఆమె హ్యాండ్‌బ్యాగ్‌లో ఏ సమయంలోనైనా దువ్వెన, చార్జర్, ఎలర్జీ మందులు ఉంటాయి. వెళ్లిన చోట వీలుని బట్టి స్నార్కెలింగ్, హైకింగ్, సైక్లింగ్‌ చేస్తారు.  అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : మీ సంపాదనలో కొంత భాగాన్ని తప్పనిసరిగా టూర్‌ల కోసం తీసిపెట్టుకోండి. డాక్టర్‌ హర్ష బిజ్లానీ (ముంబై) మెడికల్‌ హెడ్, ది ఏజ్‌లెస్‌ క్లినిక్‌ అండ్‌ సెలబ్రిటీ స్కిన్‌ ఎక్స్‌పర్ట్‌ప్రయాణాలు చేయడమే కాదు, ప్రయాణించి వచ్చిన వారికి స్కిన్‌ మళ్లీ ‘గ్లో’అవడానికి సలహాలు ఇస్తుంటారు. విమానంలో ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు తరచూ నీళ్లు తాగుతుండాలని, క్రమం తప్పకుండా తినాలని చెబుతారు. లాస్‌ ఏంజిల్స్, లండన్, న్యూయార్క్, సింగపూర్‌.. ఇలా అనేక దేశాల్లో కాన్ఫరెన్స్‌లకు వెళ్లొస్తుంటారు బిజ్లానీ. ఏడాదిలో 30 నుంచి 45 రోజులు ఆమెకు టూర్‌లు ఉంటాయి. వెళ్లినచోట కొత్త కొత్త రెస్టారెంట్‌లను కనిపెట్టడం, జిమ్‌కు వెళ్లడం ఆమె అలవాటు. అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : నిరంతరం ప్రయాణిస్తూ ఉండండి. ప్రపంచాన్ని శోధించండి. తెలుసుకునే ఆసక్తి ఉంటే తెలియని వాటి గురించి భయమే ఉండదు.ఇన్‌పుట్స్‌: సిఎన్‌ ట్రావెలర్‌ రాధికా ఘాయ్‌ (న్యూఢిల్లీ) కో–ఫౌండర్, చీఫ్‌ బిజినెస్‌ స్టాఫ్, షాప్‌క్లూస్‌.కామ్‌  ఏడాదికి 120 రోజులు ప్రయాణాల్లోనే ఉంటారు. ఈ వ్యవధిలో ఆకాశంలో ఆమె ప్రయాణించే దూరం 6 లక్షల 70 వేల మైళ్లు. సింగపూర్‌ ఆమెకు ఇష్టమైన డెస్టినేషన్‌. వెస్టిన్‌లో ఓ కప్పు కాఫీ తాగి, మీటింగ్స్‌ని ముగించుకుని మెరీనా బే శాండ్స్‌లో షాపింగ్‌ చేసి, డెంప్సీహిల్‌లోని ఏ రెస్టారెంట్‌లోనైనా లంచ్, డిన్నర్‌ చేయడం.. సింగపూర్‌లో ఆమెకు ప్రియమైన వ్యాపకాలు. పెద్దగా లగేజ్‌ తీసుకెళ్లరు. ఓ చిన్న సూట్‌కేస్‌లో అన్నీ సర్దేసుకుంటారు. స్నీకర్స్‌ (తేలికపాటి షూజ్‌) తప్పనిసరి. విమానంలో ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు పుస్తకం చదువుతూ, కునుకుతీస్తారు.  అమ్మాయిలకిచ్చే సలహా : విహరించండి, విందులు ఆరగించండి. 


  కాలం మారింది. అయ్యో కొడుకు పుట్టకపాయె.. ఆడ పిల్లలే సంతానమాయె.. మరణం తరువాత తమను పున్నామ నరకం నుంచి తప్పించే బాధ్యత ఎవరు మోస్తారోనన్న బెంగ నుంచి తల్లిదండ్రులు ఉపశమనం పొందుతున్నారు. మగ సంతానమే పున్నామ నరకం నుంచి తప్పించే బాధ్యతలను మోయాలని చెబుతున్న గరుఢ పురాణాన్ని అతివలు తిరగరాస్తున్నారు. మహిళలే ముందుండి తల్లిదండ్రుల అంత్యక్రియలు నిర్వహిస్తున్నారు.
  
  న్యూఢిల్లీ: ఆయుష్షు తీరి కాలం చేసిన వ్యక్తిని పున్నామ నరకం నుంచి తప్పించడం ఎంతో ముఖ్యమని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. శాస్త్రప్రకారం పున్నామ నరకం తప్పించే బాధ్యత పురుషులపైనే ఉంది. కాని శాస్త్రాలను, పురాణాలను కాదని కాలం చేసిన తమ తల్లిదండ్రులకు పున్నామ నరకం బాధను తప్పించే బాధ్యతను అతివ కూడా మోస్తోంది. మగ సంతానం లేకుండా ఆడపిల్లలు ఉన్నవారు కాలం చేసిన సమయంలో వారికి అంత్యక్రియలను మనుమడు, లేదా అల్లుడు, కాక పోతే తోబుట్టువైన మగవారు, వారి సంతానంలో ఎవరైనా నిర్వహించడం ఆనవాయితీ. పున్నామ నరకం తప్పించే బాధ్యతను తలకెత్తుకోవడం అంటే.. శాస్త్రం ప్రకారం ఎన్నో కార్యక్రమాలను నిర్వహిం చాలి.
  
  పండుగలు, శుభకార్యాలకు కొంత కాలం పాటు దూరంగా ఉండాలి. ఇలాంటి తరుణంలో మగ దిక్కులేని తమ సంబంధీకులు మరణిస్తే పున్నామ నరకం తప్పించే బాధ్యతలను ఎంతో మంది నెత్తినేసుకోవడం లేదు. కాలం మారింది, దేశం శాస్త్ర సాంకేతిక రంగాల్లో ముందుకు సాగుతోంది. మారిన కాలంతోపాటే మనవారు మారుతున్నారు. ఆకాశం లో సగం అంతటా సగం అనే నినాదంతో అతివ ఎంతో పరిణతి చెందిం ది. పురాణాలు, శాస్త్రాలు పాటించాలి అంటూనే పట్టిన కుందేలుకు మూడే కాళ్లు అనేవారి నోళ్లను మూయిస్తున్నారు ఎందరో మహిళలు. కన్నవారి ఆస్తిలో వాటానే ప్రధానం కాదు కడదాకా తోడు నీడగా మెదలుతాం అంటూ మహిళలు ముందుకు సాగుతున్నారు.
  
  తల్లిదండ్రులు మరణిస్తే వారిని పున్నామ నరకం నుంచి తప్పించే బాధ్యతలను సంప్రదాయ బద్ధంగా నెత్తినెత్తుకుంటున్నారు. అంత్యక్రియలను ముందుండి జరిపిస్తున్నారు. మనిషి పుట్టుక నుంచి మరణం వరకు జరిగే సంఘర్షణల సారాంశాన్ని ఎంతో విఫులంగా వివరించే గరుఢ పురాణంలోను పున్నామ నరకం తప్పించే కార్యక్రమం గురించి ప్రత్యేకంగా పెద్దలు వివరించారు. పురాణ ఇతిహాసాలను, శాస్త్రాలను ఎంతో భక్తితో చదువుతూనే కొన్ని కొత్త మార్పులకు మహిళలు శ్రీకారం చుడుతున్నారు. పున్నామ నరకం తప్పించే బాధ్యతల్లో మహిళలు పాలు పంచుకోవడాన్ని కొట్టి పారేయలేం.